ارائه مدل مفهومی ساختارهای شناختی- ادراکی جرم زا در مجرمان سایبری بر اساس تحلیل روایت زندگی آنان

هدف مطالعه حاضر ارایه مدل مفهومی ساختارهای شناختی-ادراکی جرم زا در مجرمان سایبری بر اساس تحلیل روایت زندگی آنان است. این ساختارها به انتخاب های فرد، اشاره دارد و در مورد مجرمان، تصمیم به ارتکاب جرم تحت تاثیر این افکار و ارزش های آنان است.

مواد و روش ها: 

مطالعه حاضر از نوع کیفی با رویکرد کثرت گرا و با به کارگیری روش نظریه داده بنیاد انجام گرفت. جامعه آماری را 23 نفر از مجرمان سایبری که در سال های 97 و 98 توسط پلیس فتا دستگیرشده بودند، تشکیل دادند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه های نیمه ساختاریافته و برای گردآوری روایات زندگی افراد از مصاحبه تحلیل روایت مک آدامز (2001) استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها بر اساس دستورالعمل های کدگذاری استراوس و کوربین انجام گرفت.

در مجرمان سایبری موردمطالعه، ساختارهای شناختی- ادراکی در حوزه های مختلف روانی، سبک های مقابله ای، بینش، سبک هویت، سازوکارهای دفاعی برای توجیه جرم بر نگرش های مجرمانه به عنوان علل اصلی در بروز و حفظ رفتار مجرمانه موثر شناخته شدند.

نتایج مطالعه حاضر مشخص کرد که ساختارهای شناختی- ادراکی ناسازگارانه ای می توانند وجود داشته باشند که حتی ممکن است از آستانه بیماری روانی عبور نکنند، اما بر مجرمیت تاثیرگذار باشند و رفتار مجرمانه را به وجود آورند یا گسترش دهند. مجرمان، نوع خاصی از تفکر رادارند که به وسیله آن پنداشت ها و برداشت هایی را که از محیط خوددارند ، تنظیم و تفسیر می کنند و بدین وسیله، به آن ها معنی می دهند.