اثرات کودهای آلی و شیمیایی بر خصوصیات کمی و کیفی اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه (.Melissa officinalis L)

در این تحقیق اثرگذاری کودهای آلی (اسبی، گوسفندی، گاوی، مرغی و ورمی کمپوست) و کود کامل شیمیاییNPK (20-20-20) بر میزان تولید اسانس و ترکیبات موثره اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال های زراعی 1398 و 1399 بررسی شد. بیشترین میزان اسانس (2/1-1/1 درصد) متعلق به تیمار کود کامل شیمیایی  NPKبود، لیکن مشاهده گردید که کودهای مرغی و ورمی کمپوست از لحاظ تولید اسانس در گروه مشابه با این کود قرار گرفتند. در اغلب موارد مشاهده شد که بیشترین مقادیر ترکیبات غالب اسانس از جمله میرسن، فلاندرن، لینالول، لیمونن، سیس-بتااوسیمن، سیترونلال، ایزومنتون، نرول، سیترونلول، نرال، ژرانیول، ژرانیال، ژرانیل استات، ای-کاریوفیلن و کاریوفیلن اکساید در گیاهان تحت تیمار با کود مرغی و ورمی کمپوست بوجود آمد. سه ترکیب سیترونلال، سیترونلول و ژرانیل استات از دسته مونوترپن های غیرحلقوی در تیمارهای مختلف بیش از 60 درصد اسانس را به خود اختصاص دادند. در هر دو سال انجام این تحقیق مشخص گردید که بالاترین ضرایب همبستگی بوجود آمده بین اسانس با مواد موثره لینالول، لیمونن، سیترونلول، ژرانیال و ژرانیل استات وجود داشت. به نظر می رسد کودهای آلی به دلیل افزایش جذب و تحلیل مواد غذایی، مقدار و ترکیبات اسانس را افزایش دادند.