تحلیل ساختار فکری مطالعات ربط در بازیابی اطلاعات در وبگاه علوم (Web of Science) طی سال های 2009- 2018

هدف :

پژوهش حاضر جهت بررسی تولیدات علمی حوزه ربط در بازیابی اطلاعات به شناسایی مهم ترین نویسندگان، کشورها و خوشه های موضوعی این حوزه پرداخته و از فنون تحلیل هم نویسندگی و هم واژگانی به منظور ترسیم نقشه علمی با بهره گیری از نرم افزارهای دیداری سازی علم استفاده نموده است.

روش شناسی:

 پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و با استفاده از روش های علم سنجی و با فن تحلیل هم نویسندگی و هم واژگانی انجام شده است. جامعه آماری شامل 2530 مقاله نمایه شده در وبگاه علوم در حوزه ربط در بازیابی اطلاعات در بازه زمانی 2009 تا 2018 می باشد که با استفاده از روش های آمار توصیفی در نرم افزارهای VOSviewer، Premap و Bibexcel بررسی شده اند.

یافته های پژوهش نشان داد که بیشترین سهم مقالات تولیده شده با 293 عنوان مربوط به سال 2015 می باشد. نقشه همکاری نویسندگان نمایانگر 6 خوشه است که «هوآنگ»[1]، «خوزه»[2]، «دی ریک»[3]، «زاکون»[4]، «سانگ»[5]، و «شولر»[6] در مرکزیت این خوشه ها قرار دارند و بیشترین مشارکت را در شبکه علمی همکاری نویسندگان داشته اند. همچنین مشخص شد کشورهای آمریکا، چین، انگلستان، کانادا، هندوستان و فرانسه از بیشترین مشارکت در شبکه علمی همکاری بین کشورها برخوردار بوده اند. یافته های مربوط به تحلیل هم واژگانی نیز منجر به شکل گیری شش خوشه در این حوزه شد که از مهم ترین خوشه ها می توان به بازیابی اطلاعات، موتورهای جستجو و بازخورد ربط اشاره کرد.

افزایش تولیدات علمی در حوزه ربط در بازیابی اطلاعات بیانگر اهمیت روزافزون این حوزه در علم اطلاعات و دانش شناسی می باشد. نتایج تحلیل خوشه های موضوعی به دست آمده در این پژوهش حاکی از آن است که محققان این حوزه همچنان که اصول کلی و سنتی این حوزه را مورد بررسی قرار می دهند، از تحولات جدید در این حوزه نیز غافل نبوده اند و به طور همزمان همه موارد را مورد مطالعه قرار می دهند.