چالش های اثربخشی تحقیقات در علوم انسانی و اجتماعی در ایران: تحلیلی داده بنیاد

هدف:

 هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی چالش های دستیابی تحقیقات علوم انسانی و اجتماعی به اثربخشی در کشور است. به همین منظور، چالش ها نه تنها از دیدگاه افراد دخیل در حوزه پژوهش، بلکه از دیدگاه کاربران بالقوه نتایج تحقیقات مورد بررسی قرار گرفتند.

روش شناسی:

 این پژوهش کیفی و دارای رویکردی تفسیرگرایانه است. مشارکت کنندگان شامل محققان حوزه های علوم انسانی و اجتماعی، مدیران حوزه پژوهش و نمایندگان سازمان هایی بودند که نقش اصلی را در تولید علم و یا به کارگیری نتایج تحقیقات به عهده داشتند. انتخاب مشارکت کنندگان بر مبنای نمونه گیری زنجیره ای بود و مصاحبه ها با 16 مشارکت کننده انجام شد. داده های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری گردید. تحلیل داده ها نیز از طریق روش داده بنیاد انجام و سپس نظریه نهایی پژوهش ارایه شد.

نتایج :

با تحلیل داده های جمع آوری شده، در مرحله کدگذاری باز، تعداد 59 کد از محتوای مصاحبه ها استخراج گردید و در ادامه فرآیند تحلیل داده ها از طریق کدگذاری محوری، دسته ها در قالب هشت مفهوم انتزاعی تر طبقه بندی شدند. در نهایت، این مفاهیم در شش دسته مقوله هسته، شرایط علی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها دسته بندی گردیدند.

مدل ارایه شده در این پژوهش مشخص می کند که مانع بنیادین در دستیابی پژوهش های علوم انسانی و اجتماعی به اثربخشی در جامعه، عدم به کارگیری تعریفی مناسب از انتقال دانش برای نتایج علوم انسانی و اجتماعی می باشد. تعاریف و ساختارهای انتقال دانش در حال حاضر در دانشگاه ها با ویژگی های نتایج تحقیقات در این حوزه ها هماهنگ نبوده و همچنین مشوق ها و حمایت های معناداری را ارایه نمی دهند.