شناسایی موانع استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در فعالیت های آموزشی دانشجویان (مطالعه موردی دانشگاه ارومیه)

هدف پژوهش حاضر شناسایی موانع استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در فعالیت های آموزشی دانشجویان دانشگاه ارومیه می باشد.

روش شناسی:

 این پژوهش به روش ترکیبی از نوع راهبرد اکتشافی متوالی انجام شده است. در مرحله کیفی از روش تحلیل محتوای عرفی و در مرحله کمی از روش تحقیق پیمایشی (اکتشاف ترکیبی) از نوع توصیفی استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش نیز کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه ارومیه در سال تحصیلی 99-1398بودند (13209 نفر). در مرحله کیفی40 نفر به صورت هدفمند جهت انجام مصاحبه عمیق انتخاب شدند و مصاحبه ها تا مرحله اشباع ادامه یافت. در بخش کمی، از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد، و با استفاده از جدول مورگان 375 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی، کدگذاری باز و محوری با استفاده از نرم افزار MAXQDA و در بخش کمی آزمون تی تک نمونه ای و آزمون فریدمن با استفاده از نرم افزار SPSS 25 انجام شد. روایی صوری و محتوایی پرسش نامه مورد تایید محققان و متخصصان قرار گرفت. پایایی پرسش نامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ 90/0 برآورد گردید.

در بخش کیفی 55 مفهوم اولیه، هجده مقوله فرعی و چهار مقوله کلی استخراج گردید که عبارتند از: 1) موانع فردی (مهارت و دانش- انگیزش و نگرش)، 2) موانع اقتصادی (منابع مالی- هزینه مهارت آموزی- تهیه سخت افزار و نرم افزار)، 3) موانع فرهنگی و آموزشی (نگرش جامعه به فناوری- نیروی متخصص- ضعف و دانش نظری اساتید- دیدگاه اساتید نسبت به فناوری اطلاعات و ارتباطات) و 4) موانع زیرساختی- فنی (دسترسی محدود به فناوری- فضای کلاس و دانشگاه - امکانات و تجهیزات فناوری). در بخش کمی موانع فردی، موانع اقتصادی، موانع فرهنگی- آموزشی و موانع زیرساختی- فنی، موانع اصلی در استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در فعالیت های آموزشی دانشجویان دانشگاه ارومیه هستند. در این میان موانع فنی و زیرساختی مهم ترین و موانع اقتصادی کم اهمیت ترین موانعی بودند که از سوی مصاحبه شوندگان مطرح شد.

 نتیجه گیری:

با توجه به نتایج بدست آمده، موانع فنی و زیرساختی مهم ترین، با اهمیت ترین و پرتکرارترین موانع استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در فعالیت های آموزشی دانشجویان دانشگاه ارومیه هستند، بنابراین، ضروری است مسیولین دانشگاه به دنبال حل این موانع باشند.