تاملی بر فلسفه ضروری بودن مشروعیت طرح دعوی اضافی با رویکردی به سبک زندگی اسلامی

ارایه دعوای اضافی نیز با وجود شرایطی هم چون ارتباط دعوای اصلی و اضافی، طرح آن از سوی یکی از طرفین دعوای اصلی، رعایت مهلت قانونی و هم عرض بودن قابل طرح می باشد. در رابطه با طرح دعوای اضافی در مواردی که در یک شعبه مطرح می شود، قاضی با صدور رسیدگی توامان پس از احراز ارتباط یا وحدت منشا، هر دو پرونده را ضمیمه می کند و به صورت یک جا تحت بررسی قرار می دهد. در مواردی که دعوای اصلی و اضافی در دو شعبه مختلف یک دادگاه مطرح می شود، در شعبه ای که توسط رییس شعبه اول تعیین می شود مورد رسیدگی قرار می گیرد که این انتخاب به دلیل سبق ارجاع و یا ناشی از تخصص و تبحر قاضی یک شعبه در یک موضوع خاص می باشد. بر اساس قانون آیین دادرسی، خواهان می تواند در خواسته اولیه خود تغییراتی اعمال نماید؛ این اختیار در حقوق ما به دعوای اضافی مشهور می باشد، باید دانست که دعوای اضافی اگر چه در زمره دعاوی طاری قرار می گیرد، اما در میان حقوقدانان مغفول مانده و کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این در حالی است که در حقوق سایر کشورها مانند فرانسه و لبنان به این دعوا اهمیت قابل توجهی داده اند، مبانی این دعوا را باید اصل جلوگیری از صدور احکام معارض و جلوگیری از اطاله دادرسی دانست، از طرف دیگر به نظر می رسد دعوای اضافی در تقابل با اصل تغییر ناپذیری دعوا قرار دارد. زیرا بر اساس این اصل هنگامی که دعوا اقامه شد و ثبات یافت، اصحاب دعوا دیگر نمی توانند در این خصوص تغییراتی را اعمال نمایند، در حالی که مقنن در ماده 98 قانون جدید، صریحا موضعی خلاف این اصل را اتخاذ نموده است، عدالت دیتی و سبک زندگی اسلامی مقتضی است که طرح دعوای اضافی مشروع باشد زیرا با مبانی فقهی و حقوقی ما نیز سازگار است . به منظور دسترسی به عدالت قضایی ، احقاق حق ، جلوگیری از اطاله دادرسی ،  نپرداختن هزینه های بیشتر ، جلوگیری از صدور آرای متعارض و کم کردن آمار پرونده های ورودی به دادگستری دعوای اضافی باید مورد توجه قانونگذار قرار گیرد و مشروعیت آن منصوص گردد . در خصوص شرایط و احکام این دعوی نیز بین حقوقدانان اختلاف زیادی وجود دارد، به نظر می رسد آنچه را که باید به عنوان جمع دیدگاه ها بیان داشت، دعوای اضافی اصولا نیازمند تقدیم دادخواست می باشد، بر همین اساس در صورتی که دادخواست تقدیم شد هزینه دادرسی نیز باید پرداخت گردد، البته در این میان باید مواردی مثل تغییر نحوه دعوی را مجزا دانست و همه را به یک صورت رفتار نکرد، باید دانست که علیرغم نظر مخالفی که وجود دارد، برای دعوای اضافی فقط مهلت تا پایان اولین جلسه دادرسی وجود خواهد داشت.