واکاوی خوانش نواندیشانه محمد شحرور پیرامون داستان های قرآن

محمد شحرور متفکر نواندیش سوری از پیروان جریان فکری نومعتزله به شمار می آید. قرآن بسندگی، تاریخی نگری و نسبی دانستن فهم قرآن از شاخص ترین مبانی فکری او در بازسازی میراث اسلامی محسوب می شود. در باور شحرور به کارگیری مبانی علمی و معرفتی نواندیشانه در داستان های قرآنی، جایگاه ویژه ای در بازسازی خرد اسلامی دارد. او ضمن اذعان به مغایرت بازسازی فهم دینی با نظام معرفتی سنتی بر تفکیک سنت از نص تاکید ویژ ه ای دارد؛ از این رو، کنار گذاشتن ایدیولوژی از متن، همراه با روحیه جستجوگری را به عنوان شروط خوانش نواندیشانه داستان های قرآنی می داند. شحرور با نگاه پسارسالتی به داستان های قرآنی به کارکرد محدود آنها قایل است. چنان که محور کانونی داستان ها را به شخصیت هایی که حادثه ها و تاریخ پیرامون آنها می چرخد، محدود ساخته است. او با تکیه بر اصل عدم ترادف در قرآن، بر تفکیک مفهوم نبی و رسول تاکید کرده و کتاب نازل شده بر پیامبر صلی الله علیه و آله را به کتاب نبوت و رسالت دسته بندی می کند. در باور شحرور، داستان های قرآنی در شمار کتاب نبوت و سنت نبوی است که جز پند و اندرز کارآمدی فراتری ندارند. همچنین برخلاف سنت رسولی که در قالب وحی بر پیامبر نازل شده و در ام الکتاب آمده است، احکام شرعی الزام آوری ایجاد نمی کنند.