تعیین بهترین تاریخ کاشت و برداشت ارقام منتخب چغندرقند در شرایط اقلیمی استان ایلام (کشت پاییزه)

به منظور مقایسه، تعیین پتانسیل و سطح سازگاری رقم‏های مختلف چغندرقند (Beta vulgaris L.) در تاریخ های کاشت و برداشت متفاوت، آزمایشی از پاییز سال های 1393 و 1394در مزرعه اتکا دهلران به مدت دو سال به اجرا درآمد. آزمایش به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در سال اول و کرت های دو بارخردشده درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال دوم انجام شد. در سال اول عامل اصلی شامل 15 رقم (سزیرا، گیادا، آنتک، مراک، پالما، سوپریما، سیلوتا، اسپارتاک، نکسوس، جاکا، ویکو، لوانته، آزابا، شریف و شاهد حساس) در تاریخ کاشت 10 مهرماه و عامل فرعی شامل تاریخ برداشت (25 فروردین و 10 اردیبهشت) بود. در سال دوم عامل اصلی شامل پنج رقم گزینش شده از سال اول (آنتک، آزابا، سیلوتا، اسپارتاک و رقم داخلی شریف و شاهد حساس)، عامل فرعی شامل سه تاریخ کاشت (25 شهریور، 10 مهر و 25 مهر) و عامل فرعی فرعی شامل سه تاریخ برداشت (25 فروردین، 10 اردیبهشت و 25 اردیبهشت) بودند. صفات مورد ارزیابی عبارت از:عملکرد ریشه، درصد قند، عملکرد قندناخالص، عملکرد شکرسفید، میزان سدیم و پتاسیم مضر در ریشه و ضریب استحصال بودند. نتایج تجزیه واریانس در سال اول نشان دادکه بین ارقام از لحاظ صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری وجود دارد. با توجه به صفات مورد ارزیابی، از بین 15 رقم مورد مطالعه و بر اساس میزان مقاومت به بولتینگ، رقم های آنتک، آزابا، سیلوتا، اسپارتاک و رقم داخلی شریف نسبت به سایر ارقام دارای برتری بودند، بنابراین در غربال گیری جهت ادامه آزمایش در سال دوم، این ارقام انتخاب شدند. در سال دوم نیز بین ارقام از لحاظ صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری وجود داشت به نحوی که بیشترین عملکرد ریشه در سال دوم مربوط به رقم شریف (83/32 تن در هکتار) بود. بالاترین میزان درصد قندناخالص و قند قابل استحصال مربوط به رقم سیلواتا به میزان 17/29 درصد و 14/68 درصد بود.