بررسی تلاقی پذیری و برخی ویژگی های دانهال های حاصل از تلاقی ورد وحشی ایرانی(Stev. Rosa iberica) با برخی وردهای دیگر

یکی از 14 گونه ورد وحشی بومی ایران، Rosa iberica می‌باشد. این گیاه دارای گل‌‌ها و برگ‌‌های معطر است. بنابراین، یکی از مهم ترین هدف‌های این پژوهش بررسی قابلیت تلاقی پذیری این ورد بومی ایران با گل محمدی و چند رقم‌ تجاری ورد و همچنین بررسی تنژگی رویان و برخی ویژگی‌های ریخت شناسی نتاج آن‌ها بود. این پژوهش برای بررسی امکان تلاقی‌‌پذیری R. iberica با گل محمدی و 3 رقم تجاری ورد Avalanch، Red One وDolce Vita  در قالب طرح بلوک به طور کامل تصادفی برای بخش دورگه‌‌‌گیری و طرح به طور کامل تصادفی برای بخش نجات رویان در 5 تکرار انجام شد. نتیجه‌های به‌دست آمده از این پژوهش نشان داد که بیشترین درصد تشکیل وردبر (میوه ورد) و بیشترین میانگین شمار بذر در هر وردبر از تلاقی R. iberica با گل محمدی به ترتیب 34% و 40/13% به‌دست آمد. همچنین R. iberica به عنوان والد گرده دهنده در تلاقی با والد بذری گل محمدی متفاوت بود و وردبر و بذر کمی تولید کرد. نتیجه‌های به‌دست آمده از تلاقی‌ها نشان داد که بیشترین ارتفاع، میانگین شمار برگ و درصد سبزی برگ و میزان کلروفیل مربوط به نژادگان‌ Id5 بود. تنها تلاقی بینR. iberica به‌‌عنوان والد گرده دهنده و رقم Red One به‌‌عنوان والد مادری موفق نبود و وردبر‌ها چند روز پس از تلاقی روی بوته خشک شدند و ریزش کردند. در تلاقی بین R. iberica با رقم Avalanch و همچنین R. iberica  با رقم Dolce Vita میانگین شمار بذر در هر وردبر به ترتیب 20/10% و 80/6% به‌دست آمد. در تلاقی بینR. iberica  به‌‌عنوان والد گرده دهنده با رقم Avalanch به‌‌عنوان والد مادری و همچنین R. iberica  به‌‌عنوان والد گرده دهنده با رقم Dolce Vita به‌‌عنوان والد مادری شمار زیادی از گیاهچه‌‌های تولیدی در مراحل اولیه رشد در محیط کشت MS از بین رفتند. در تلاقی R. iberica  با Avalanch و Dolce Vita نتاج به‌دست آمده بیشترین بد شکلی گیاه را نشان دادند که می‌توان این نتیجه‌ها را به نبود سازگاری گامتوفیتیک، ناهنجاری‌‌های میوزی و تجمع ژن‌‌های مغلوب زیان‌‌آور یا تفاوت در سطح چندگانی نتاج به‌دست آمده نسبت داد. یافته‌‌های این پژوهش نشان داد که R. iberica  با تولید بیشترین شمار وردبر و میانگین تولید بذر بالا برای گزینش به عنوان والد مادری بسیار مناسب است و همچنین نژادگان‌ به‌دست آمده در بیشتر واسنجه ها از والدها برتر بود که می‌تواند برای برنامه بهنژادی پیش رو برای بررسی ویژگی‌های گل، عطر گل و برگ نوید بخش باشد.