اقتصاد سیاسی روابط ایران و قزاقستان و همگرایی اوراسیایی (2010-2020)

اقتصاد بخشی جدایی ناپذیر از مناسبات جمهوری اسلامی ایران و جمهوری قزاقستان طی سال های پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بوده است. در این مدت مناسبات تجاری دو کشور رشد چشمگیری داشته و تعداد قابل توجهی از اسناد حقوقی با هدف تسهیل تعاملات تجاری میان دو کشور به امضا رسیده است. با این حال پس از سال 2000 روند مبادلات تجاری متناسب با روند رشد بازرگانی دو کشور پیش نرفته و شاهد فراز و نشیب هایی در مبادلات تجاری دوجانبه بوده ایم که متاثر از عوامل اقتصاد سیاسی روی داده است. در پاسخ به این شرایط، دو کشور تلاش هایی را برای باثبات سازی مناسبات مبتنی بر سازوکار های سیاسی و اقتصادی صورت داده اند. براین اساس، سوال اصلی مقاله آن است که باتوجه به ناپایداری در روند رشد مبادلات تجاری ایران و قزاقستان در پی بروز چالش های اقتصادی-سیاسی، دو کشور در بازه سال های 2010 تا 2020 از چه الگویی در حوزه اقتصاد سیاسی برای باثبات سازی مناسبات و تعاملات اقتصادی استفاده کرده اند؟ فرضیه نویسندگان آن است که در پاسخ به ناپایداری روند رشد مبادلات تجاری، ایران و قزاقستان از سال 2010 روندهای چندجانبه همگرایی سیاسی را با محوریت اهداف ژیواکونومیک در پیش گرفته اند. در نتیجه این رویکرد، دو کشور در چارچوب های چندجانبه مختلفی از جمله اتحادیه های اقتصادی، بسترهای حقوقی مشترک و طرح های ترانزیتی بین المللی در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. یک برونداد این رویکرد نیز که با حضور دو بازیگر کلیدی از جنوب غرب آسیا و آسیای مرکزی روی داده، زمینه سازی برای مشارکت ایران در فرایند «همگرایی اوراسیایی» بوده است.