بررسی تغییرات مورفولوژی و الگوی پیچان رودی رودخانه ی زهره با استفاده از تصاویر Google Earth

فرسایش و رسوب گذاری دو پدیده ای است که به تغییرات مورفولوژیکی در رودخانه های آبرفتی منجر می شود. تغییرات مورفولوژیکی در رودخانه ها می تواند مشکلات عدیده ای را در پی داشته باشد؛ از این رو، مطالعه و بررسی شکل رودخانه های آبرفتی در علم مورفولوژی اهمیت به سزایی دارد. در این تحقیق، تغییرات مورفولوژی رودخانه ی زهره واقع در جلگه ی هندیجان، برای طول حدود 23 کیلومتر در بین طول های جغرافیایی ´30 °49 و ´38 °49 و عرض های جغرافیایی ´2 °30 و ´6 °30 شمالی مطالعه و بررسی شد. بدین منظور، تصاویر Google Earth مسیر رودخانه برای سه دوره ی زمانی شامل مسیر قدیمی، سال 2000 و 2014 میلادی بررسی شد. ذکر این امر لازم است که مسیر قدیمی بر مبنای آثار به جای مانده از رودخانه، در تصویر Google Earth سال 2000 میلادی در محیط GIS بازسازی شد. سپس این تصاویر در محیط GIS، تجزیه و تحلیل و پارامترهای مهم در تغییرات مورفولوژی رودخانه از قبیل ضریب خمیدگی، زاویه ی مرکزی، طول قوس و شعاع انحنا نیز محاسبه شد. نتایج نشان داد که درگذشته در این رودخانه، چهار قطع شدگی یا میانبر رخ داده است و در آینده نیز ایجاد یک میانبر، قابل پیش بینی است. تعداد پیچش ها در طول این سه بازه زمانی، از 35 به 21 کاهش یافت و میانگین ضریب خمیدگی از 64/1 به 58/1، شعاع انحنا از 1/450 به 3/632 متر، زاویه ی مرکزی از 6/196 به 3/193 درجه و طول قوس از 1197 به 6/1154 متر تغییر داشت. بر اساس معیار ولفرت، بر حسب ضریب خمیدگی رودخانه ها (به نقل از راهنمای مطالعات ریخت شناسی رودخانه ها، نشریه ی شماره ی 592 وزارت نیرو: 96) و زاویه ی مرکزی کورنایس، رودخانه ی زهره واقع در جلگه ی هندیجان در رده ی رودخانه های پیچان رودی و پیچان رود بیش از حد توسعه یافته قرار می گیرد.