بررسی برآورد میزان رسوب سطح جاده ی جنگلی با استفاده از دو مدل تجربی SEDMODL و WARSEM

امروزه جاده های جنگلی براساس نقش انکار ناپذیری که در زمینه های جنگل داری، جنگل شناسی، بهره برداری و دسترسی سریع و آسان به مناطق جنگلی دارند، جزیی جدا نشدنی از منابع طبیعی محسوب می شوند. اما با تغییراتی که در طول مسیر بر پوشش گیاهی، هیدرولوژی، خاک و شکل طبیعی مناطق جنگلی ایجاد می کنند، به برهم زدن تعادل طبیعی مناطق و افزایش فرسایش و تولید رسوب در این مناطق منجر می شوند. امروزه برای برآورد میزان فرسایش و رسوب جاده های جنگلی، مدل های زیادی طراحی و معرفی شده اند که می توانند به کارشناسان در پیش بینی میزان تولید رسوب در جاده های جنگلی کمک کنند. در این پژوهش برای پیش بینی میزان تولید رسوب، از دو مدل WARSEM و SEDMODEL برای تخمین میزان متوسط سالیانه ی تولید رسوب در جاده ی جنگلی استفاده شد. به این منظور، 2602 متر از جاده های سری دو طرح جنگل داری رضاییان واقع در حوضه آبخیز 88 طرح آبخیزداری زرین گل شهرستان علی آباد انتخاب شد. در ابتدا کل جاده ی منطقه به واحد های همگن تقسیم شد، سپس شاخص هایی مانند طول جاده، عرض جاده، میزان تولید رسوب، شاخص مربوط به سطح جاده، ترافیک، شیب طولی جاده، بارندگی و انتقال رسوب، با استفاده از نقشه های GIS بررسی و اطلاعات موجود در کتابچه ی طرح جنگل داری منطقه و بازدید زمینی محاسبه شد. برای برداشت میزان رسوب واقعی سطح جاده، در انتهای هر واحد ظرف مناسبی در انتهای تله ی رسوب گیر قرار گرفت و پس از هر بارندگی نمونه گیری شد. با محاسبه ی میزان فرسایش و تولید رسوب در جاده و قطعات مختلف با استفاده از WARSEM و SEDMODL و مقایسه ی آنها با مقدار اندازه گیری شده، مشخص شد که بین مقدار رسوب برآورد شده توسط WARSEM و SEDMODL تفاوت معنی داری وجود نداشت، اما این مقادیر برآوردی در سطح احتمال 5 درصد، بیش از مقدار اندازه گیری شده بود. همچنین شیب طولی جاده بر مقدار رسوب برآورد شده در سطح احتمال 5 درصد تاثیر معنی داری داشت.