بررسی نقش گونه های مرتعی در حفاظت سازندهای مارنی از فرسایش در شهرستان اردکان -استان یزد

در برخی رخنمون ‌های مارنی، گونه ‌های مرتعی خاصی به طور چشمگیر رشد و نمو یافته و باعث تثبیت و پایداری خاک و کنترل پدیده فرسایش و رسوب زایی می شود. تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش گونه‌ های مرتعی بر کنترل فرسایش سازندهای مارنی مناطق بیابانی شهرستان اردکان یزد انجام گرفت. بدین‌منظور پس از جداسازی پهنه‌های مارنی بر روی نقشه زمین‌شناسی و انجام بازدیدهای صحرایی، محدوده‌های مارنی بر روی نقشه نهایی گردید. سپس نقشه درصد پوشش و تیپ بندی گونه های گیاهی تهیه شد. برای تعیین درصد پوشش گیاهی و تهیه فهرست گونه‌ های گیاهی بازدید میدانی صورت پذیرفت. برای بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، نمونه برداری از 12 سایت و با تقسیم بندی به چهار گروه همگن، مقایسه آماری با آزمون آنالیز واریانس و آزمون دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که سازندهای مارنی مختلف در مناطق بیابانی اردکان شامل مارن به‌ همراه گچ (ژیپس)، ماسه ‌سنگ و گنگلومرا و آهک است. بیش‌ترین اراضی مارنی، بدون پوشش گیاهی و بعضا دارای برونزد سنگی است. ولی در بخشی از مناطق مارنی به‌ویژه داخل آبراهه‌ها بوته‌ های مرتعی با تراکم کم با نقش موثر در کنترل فرسایش و تثبیت کف دیده می شوند. سازگارترین گونه از نظر حضور (83 درصد در پلات ‌های دارای پوشش گیاهی) روی اراضی مارنی گونه بهوه شور (Salsola tomentosa) است. مقایسه خصوصیات شیمیایی خاک گروه‌ های مارنی منطقه، نشان داد که متغیرهای قلیاییت، درصد گچ، شوری، کلسیم و منیزیم و آهک دارای تفاوت معنی داری در سطح احتمال 1 و 5 درصد می ‌باشند. لذا باعث تفاوت در استقرار پوشش‌ گیاهی و نوع گونه‌ها مستقر گردیده است.