تاثیر انواع بیوچار غنی شده بر قابلیت استفاده و توزیع شکل های معدنی فسفر در خاک شور اطراف دریاچه ارومیه

به منظور کاهش مشکلات مصرف بیوچار در خاک های آهکی، با تغییر خواص سطحی بیوچار سیب وانگور به وسیله انواع اسیدها، در یک آزمایش انکوباسیون فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با 6 تیمار شامل (بیوچار غنی شده با اسیدفسفریک-خاک فسفات (BC-H3PO4-RP)، اسید هیدروکلریک-خاک فسفات (BC-HCl-RP) و خاک فسفات (BC-RP)، بیوچار معمولی (BC)، کود فسفاته (TSP) و شاهد (Cont)) و 2 نوع خاک آهکی با قابلیت هدایت الکتریکی مختلف (2=S1 و 15= S2 دسی زیمنس بر متر)، تاثیر انواع بیوچار غنی شده بر توزیع اشکال معدنی فسفر در خاک های شور اطراف دریاچه ارومیه بررسی شد. فسفر اولسن، pH و اجزاء فسفر معدنی در زمان های 7، 30 و 60 روز انکوباسیون اندازه گیری و از لحاظ آماری تحلیل گردید. بر اساس نتایج، تیمارهای BC-HCl-RP و BC-H3PO4-RP به طور متوسط pH خاک S1 و S2 را به ترتیب 5/0 و 1 واحد کاهش دادند. تیمارهای BC-H3PO4-RP و BC-HCl-RP فسفر اولسن خاک S1 را از 7/6 میلی گرم در کیلوگرم خاک به ترتیب به 3/57 و 5/55 و در خاک S2 از 4/7 به 3/71 و 62 میلی گرم در کیلوگرم خاک افزایش دادند. بیوچارهای غنی شده توزیع و مقدار اشکال فسفر معدنی خاک ها را به طور معنی دار تغییر دادند. به طوریکه تیمارهای BC-H3PO4-RP و  BC-HCl-R مقدار دی کلسیم فسفات خاک S1 را به ترتیب 9/2 و 6/2 برابر و خاک S2 را به ترتیب 06/1 و 97/0 برابر افزایش دادند. در مقابل مقادیر اکتاکلسیم فسفات، فسفات های آلومینیوم و آپاتیت به طور معنی دار کاهش یافت. فسفر اولسن با دی کلسیم فسفات، آپاتیت و فسفر پیوندشده با آهن همبستگی معنی دار داشت و احتمالا در عصاره گیری فسفر اولسن، فسفر از این اجزاء معدنی آزاد می شود. بنابراین می توان گفت استفاده از بیوچار غنی شده باعث می شود فسفر برای مدت طولانی در فاز لبایل و قابل جذب برای گیاه باقی بماند. از اینرو می تواند به بهبود تغذیه فسفرگیاه، کاهش تنش شوری و رفع مسایل مصرف بیوچار معمولی در این خاک ها کمک کند.