بررسی گردوخاک در گستره ایران توسط مدل باز تحلیل MERRA-2 NASA/ (دوره آماری 2017-2007)

مناطق مختلف ایران تحت تاثیر گردوخاک های داخلی و یا فرامرزی هستند. با استفاده از داده های ماهواره می توان توزیع زمانی و مکانی و منشا شکل گیری گردوخاک را بررسی نمود. هدف از مطالعه حاضر تحلیل غلظت گردوخاک سطحی، گردوخاک در ستون هوا و عمق نوری هواویزها با استفاده از مدل MERRA-2 و ماهواره آکوا در مناطق گردوخاک خیز ایران بود. داده در دوره 2007 تا 2017 تهیه و شکل ها توسط نرم افزار Grads و OriginPro ترسیم شد. یافته های تحقیق سه کانون گردوخاک فرامرزی در غرب، شرق و شمال شرق ایران و دو کانون داخلی در دشت کویر و جنوب شرق ایران را نشان داد. کانون های فرامرزی جنوب شرق عراق و کویت بیشترین غلظت گردوخاک سطحی را دارد. در آبادان بیشترین غلظت گردوخاک سطحی با 552 () در فصل تابستان، گردوخاک در ستون هوا 709 () و عمق نوری هواویزها MERRA-2 با 58/0 در فصل بهار به دست آمد. ضریب همبستگی بین گردوخاک سطحی و گردوخاک ستون هوا در کانون های داخلی شامل طبس، کهنوج، خور بیابانک و نیک شهر با 94/0، 93/0، 89/0، 89/0 به دست آمد که می تواند نشان دهنده اثر شرایط محلی در توسعه گردوخاک باشد. تغییر زمانی گردوخاک ستون هوا در سه ایستگاه بوشهر، آبادان و اهواز بیشترین روند کاهشی را با ضریب 035/0- و 034/0- نشان می دهد که نشان دهنده کاهش اثر کانون های فرامرزی گردوخاک است. در توزیع زمانی، سال های 2008 و 2012 با شدیدترین و فراگیرترین گردوخاک ها در گستره ایران تعیین شد. در توزیع ماهانه گردوخاک بیشینه  غلظت آن در ماه های آوریل و جولای 2008، مه 2012 و جولای 2016 در اهواز به دست آمد. تغییر زمانی گردوخاک ستون هوا در سه ایستگاه بوشهر، آبادان و اهواز بیشترین روند کاهشی را با ضریب 035/0- و 034/0- ‏نشان می دهد که نشان دهنده کاهش اثر کانون ها فرامرزی گردوخاک است.‏در توزیع زمانی، سال های 2008، 2012 با شدیدترین و فراگیرترین گردوخاک ها در گستره ایران تعیین شد. در توزیع ماهانه ‏گردوخاک بیشینه آن درماه های آوریل و جولای 2008، مه 2012 و جولای 2016 در اهواز به دست آمد.‏