بهبود عملکرد سامانه ‎های پیش‎بینی بارش جهانی در اقلیم های مختلف ایران با روش تصحیح اریبی نگاشت چندک

از آنجایی که بارش به عنوان یکی از اجزاء اصلی مطالعات هشدار سیل، خشکسالی و منابع آب به شمار می آید، پیش بینی کمی آن از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. گسترش و پیشرفت روزافزون محاسبات رایانه ای و فناوری های ماهواره ای و سنجش از دور در سال های اخیر منجر به توسعه مدل های پیش بینی هواشناسی متعددی شده است که از مهم ترین آنها می توان به پایگاه اطلاعاتی TIGGE اشاره نمود که در برگیرنده تعدادی زیادی از مدل های پیش بینی قدرتمند است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی عملکرد تمامی مدل های عددی قابل دسترس در پایگاه مذکور جهت پیش‎بینی بارش روزانه در 38 ایستگاه سینوپتیک کشور ایران که در اقلیم های مختلف واقع شده اند، به انجام رسیده است. همچنین بررسی اثر تصحیح اریبی به روش نگاشت چندک (QM) بر عملکرد مدل‎های پیش بینی بارش از دیگر اهداف اصلی این تحقیق به شمار می آید. نتایج بدست آمده نشان داد که عمده مدل های پیش بینی در اقلیم های مرطوب، نیمه مرطوب، مدیترانه ای و خشک (که بیشتر مناطق جنوب غربی تا شمال غربی و شمال شرقی کشور را شامل می‎شوند) دارای بیشترین میزان همبستگی با داده های زمینی هستند ولی که در اقلیم های نیمه خشک و خیلی خشک مقدار شاخص CC به مراتب کمتر است. مقدار شاخص های آماری CC و RMSE بدست آمده از دو مرکز ECMWF و METEO در اکثر مناطق کشور به ترتیب بالای 6/0 و کمتر از 4 میلیمتر در روز است و این در حالی است که دو مدل CMA و CPTEC از کارایی چندان مناسبی برخوردار نمی باشند. همچنین ارزیابی مقادیر بارش تصحیح شده با روش QM بیانگر بهبود چشمگیر شاخص‎های آماری بدست آمده از بسیاری از مراکز پیش بینی است. طبق محاسبات صورت گرفته، مقدار شاخص CC در اقلیم های خیلی خشک، خشک و مدیترانه‎ای به طور متوسط افزایشی در حدود 20 درصد دارد. نکته مهم دیگر آنکه با حذف اریب از داده ها عملکرد مدل های عددی هواشناسی در پیش بینی مقادیر کم و بالای بارش بهبود یافته و همین مسئله قابلیت کاربرد سامانه های پیش بینی بارش در سیستم‎های هشدار سیل و مدیریت منابع آب را بیش از پیش افزایش می دهد.