بررسی عناصر و اشارات اسلامی در منظومه «ویس و رامین»

 منظومه غنایی «ویس و رامین» متعلق به ادوار قبل از اسلام است که در دوره اسلامی سروده شده است. اگرچه این منظومه سرشار از عناصر و اشارات فرهنگ و دین قبل از اسلام ایرانیان است؛ اما فخرالدین اسعد گرگانی بدلیل مسلمان بودن، در این منظومه، به تلمیحات و اشارات قرآنی و مضامین اخلاقی اسلامی اشاره کرده ‌است. در حقیقت این نوع نگرش فخرالدین، برخاسته از باورها و عقاید دینی اوست. در این مقاله عناصر، مضامین و اشارات اسلامی موجود در این منظومه داستانی تحلیل و توضیح داده شده‌اند. این پژوهش کوششی برای نشان دادن جایگاه دین اسلام در منظومه غنایی ویس و رامین است.

 این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و تحلیل محتوا انجام و بمنظور گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای استفاده شده ‌است.

 مواردی از قبیل ستایش خداوند با صفات مورد بحث در فرقه‌های اسلامی، نعت پیامبر اکرم (ص)، تلیمیحات قرآنی، قربانی کردن گاو و مانند آنها از اشارات مربوط به دین اسلام در این منظومه است.

 نظام فکری و اخلاقی در منظومه ویس و رامین بر پایه باورهای دینی استوار است. این منظومه بدلیل سروده شدن در دوره اسلامی حاوی اشارات اسلامی و بدلیل موضوع و ریشه داستان، حاوی آموزه‌ها و تعلیم و اعتقادات ایران باستان، خصوصا کیش زدشتی است. فخرالدین که در مقدمه اثرش و در بخش «ستایش یزدان» با اشاره به مسایلی چون انکار رویت خداوند و رد اعتقاد اهل تشبیه، معتزلی بودن وی تا حدودی اثبات میشود، اگرچه به تناسب موضوع منظومه خویش مجبور به بیان موضوعات و اشارات دینی مزدیسنا شده است، بدلیل مسلمان بودن وی، اشارات فراوانی از مبانی دین اسلام نیز در اثرش دیده میشود.