بررسی اثر اسید آسکوربیک و ملاتونین بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و تحمل به شوری در رز مینیاتوری (Rosa chinensis var.minima)

شوری خاک یک محدودیت غیرزیستی مهم است که بر عملکرد و کیفیت گل های زینتی تاثیر می گذارد. این پژوهش با هدف بررسی اثر تنظیم کننده رشد ملاتونین و اسید آسکوربیک بر افزایش عملکرد و کیفیت رز مینیاتوری (Rosa chinensis var.minima) تحت شرایط تنش شوری در گلخانه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در شهر کرج، بر روی قلمه های دوساله رز های مینیاتوری درگلدان های پلاستیکی با دهانه 14 سانتی متر حاوی کوکوپیت و پرلیت (1 : 1)، بصورت فاکتوریل در قالب طرح آزمایشی بلوک های کاملا تصادفی و در چهار تکرار، بهار سال 1397 انجام شد. فاکتورهای مورد استفاده در این آزمایش شامل، محلول پاشی برگی ملاتونین (در چهار غلظت 0، 1، 10 و 100 میکرومولار) و اسید آسکوربیک (در سه غلظت 5/0، 5/1 و 3 میلی مولار) و تیمار ترکیبی شامل (دو سطح ملاتونین 1میکرومولار×اسید آسکوربیک 5/0 میلی مولار و ملاتونین 1 میکرومولار×اسید آسکوربیک 5/1 میلی مولار) و تنش شوری (با سه سطح صفر، چهار و هشت دسی زیمنس بر متر) بود. نتایج نشان دادند، تنش شوری بطورکلی باعث کاهش خصوصیات مورفولوژیکی شده؛ در این پژوهش موثرترین تیمار در محلول پاشی با تیمار اسید آسکوربیک 3 میلی مولار مشاهده شد که تعداد گل و ارتفاع شاخه را نسبت به شاهد، به ترتیب 36 درصد و 86 درصد افزایش داد. محلول پاشی با تیمار ملاتونین 100 میکرومولار بیشترین اثر را بر میزان غلظت عناصر نیتروژن و پتاسیم نسبت به شاهد به ترتیب برابر 43 و 11 درصد نشان داد. تجمع قندهای محلول طی تنش شوری باعث حفظ پتانسیل اسمزی و کاهش دهیدراتاسیون می شود و بیشترین میزان قند محلول برگ با افزایش 11 درصد نسبت به شاهد و پرولین در محلول پاشی با تیمار ملاتونین 1 میکرومولار مشاهده شد. بنابراین می توان از توانایی این آنتی اکسیدان (اسید آسکوربیک 3 میلی مولار) در راستای بهبود رشد و نمو گل رز مینیاتوری در شرایط تحت تنش شوری استفاده کرد.