ارزیابی عملکرد نقشه های پوشش اراضی جهانی در استخراج محدوده اراضی کشاورزی (مطالعه موردی: حوضه آبریز دریاچه ارومیه)

پایش پیوسته اراضی کشاورزی به دلیل تاثیر آن بر حفظ منابع و سلامت اکوسیستم ها و امنیت غذایی یکی از ضرورت های مدیریت منابع آب و خاک در یک حوضه آبریز است. نقشه های پوشش اراضی جهانی (GLC) با توجه به مقیاس های متنوع، در دسترس بودن و عدم نیاز به پردازش های تخصصی می توانند برای استخراج محدوده اراضی کشاورزی مورد استفاده قرار گیرند. این مطالعه عملکرد سه محصول GLC شامل MCD12Q1 LC، CGLS LC و CCI LC را نسبت به نقشه کاربری اراضی مرجع سال 2015 در حوضه آبریز دریاچه ارومیه را بررسی می کند. ابتدا بر اساس کلاس های اصلی نقشه کاربری اراضی مرجع سال 2015 (مرتع، اراضی کشاورزی، پهنه های آبی، اراضی ساخته شده و زمین بایر)، کلاس های معادل از نقشه های پوشش اراضی جهانی به منظور مقایسه با هم ادغام و ترکیب شدند. سپس عملکرد نقشه های GLC براساس معیارهای مساحت، سازگاری مکانی و صحت کلی با استفاده از نقاط کنترل زمینی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که دو محصول MCD12Q1 LC و CGLS LC در ارایه تصویر کلی از پوشش اراضی حوضه آبریز به ترتیب با صحت کلی 74 و 86 درصد، نسبت به محصول CCI LC عملکرد برتری دارند. همچنین MCD12Q1 LC و CGLS LC به ترتیب در طبقه بندی دو کلاس مرتع و اراضی کشاورزی به عنوان پوشش های غالب در سطح حوضه آبریز با صحت طبقه بندی 81 و 89 درصد عملکرد قابل قبولی داشتند. استفاده از محصول LC CGLS می تواند به پایش پیوسته اراضی کشاورزی در کاربردهای عملیاتی به منظور ارزیابی کلی از روند تغییرات توسعه در حوضه آبریز دریاچه ارومیه کمک شایانی بنماید. از دیگر یافته های مهم این پژوهش این است که محصول پوشش اراضی با قدرت تفکیک مکانی بهتر لزوما صحت طبقه بندی بهتری برای همه انواع پوشش ها ندارد. این مطالعه می تواند به عنوان یک مرجع روش شناسی در ارزیابی عملکرد محصولات GLC در مقیاس های مختلف و دیگر مناطق کشور استفاده شود.