بررسی، تشخیص و درمان مسمومیت خوراکی در چهار متن طبی ایرانی
مسمومیت خوراکی یکی از انواع شایع مسمومیت بوده که در اثر تناول مواد غذایی، داروها و مواد سمی از راه دهان ایجاد میشود. با توجه به ذخایر ارزنده طب ایرانی، هدف از این مطالعه تعیین طبقهبندی، تشخیص و درمان مسمومیتهای خوراکی در قرون سوم تا هفتم هجری در متون تاریخی پزشکی ایران اسلامی است.
مواد و روشها:
این پژوهش یک مطالعه مروری است. در این مطالعه لغات کلیدی به زبان فارسی، عربی و انگلیسی در کتابهای فردوس الحکمه فی الطب، القانون فی الطب، الحاوی فی الطب و ذخیره خوارزمشاهی و پایگاههای علمی داخلی و بین المللی جست و جو شدند و مطالب موردنظر فیشبرداری و سپس مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در انتهای امر نتایج استخراج شده با استفاده از یک تیم دو نفره از تخصص های طب ایرانی و تاریخ علوم پزشکی جمعبندی و در نهایت نتایج گزارش شد.
یافتهها:
نتایج اصلی این مطالعه نشان داد که اطبای طب ایرانی مسمومیتهای خوراکی را براساس مزاج، نوع مفرده سمی (گیاهی، حیوانی و معدنی)، کشنده بودن ماده سمی و گوهر درونی ماده طبقهبندی میکردند. روشهای تشخیصی شامل معاینه و بررسی دقیق بیمار، استشمام بدن بیمار، بررسی ماده قیشده و بهکارگیری جانوران و پرندگان خانگی بوده است. در درمان مسمومیت از درمانهای عمومی مانند اقدام سریع، قی کردن، خوردن شیر، حقنه کردن و درمانهای اختصاصی متناسب با نوع و جنس سم و نیز اقدامات دارویی و غیردارویی استفاده میکردند.
نتیجهگیری:
یافتههای این مطالعه نشان میدهد که الگوهای معرفی شده در متون طبی تاریخی ایران در مورد طبقهبندی، تشخیص و درمان مسمومیت های خوراکی با شرایط عصر حاضر مشترکات زیادی دارد. بنابراین میتوان با بازنگری متون و تحقیق و کارآزماییهای بالینی درباره خواص داروها و مفردات طب سنتی، به سرنخ های تازهای برای روشهای جدیدتر، آسانتر، در دسترستر و کمعارضهتر در درمان مسمومیتهای خوراکی یا ارتقای روشهای فعلی دست یافت.
مسمومیت ، طبقه بندی ، تشخیص ، درمان ، فوریت های پزشکی ، طب ایرانی ، تاریخ پزشکی
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.