اثر سیستم آبیاری و سطح کود نیتروژن بر توزیع نیترات در خاکرخ با استفاده از تکنیک ردیابی ایزوتوپ نیتروژن-15

به منظور بررسی تاثیر سیستم آبیاری و سطح کود نیتروژن بر الگوی توزیع نیترات در اعماق خاک، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، به صورت کرت های دو بار خرد شده در سه تکرار در مزرعه پژوهشکده کشاورزی هسته-ای تحت کشت گوجه فرنگی انجام شد. سیستم های آبیاری جویچه ای و قطره ای (فاکتور اصلی)، تیمار کودی (100 و 200 Kg ha-1) از منبع کود اوره (فاکتور فرعی اول) و عمق نمونه برداری (15، 30 و60 سانتی متر)، (فاکتور فرعی دوم) بودند. جهت ردیابی نیتروژن، از کود اوره نشاندار استفاده شد. سه عصاره گیر در اعماق 15، 30 و 60 سانتیمتر در کرتچه ایزوتوپی نصب و عصاره گیری صورت گرفت. غلظت نیترات محلول خاک توسط دستگاه اسپکتروفتومتر و نسبت ایزوتوپی نیتروژن-15 به نیتروژن-14، توسط دستگاه اسپکترومتر جرمی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد مقدار نیترات در سیستم کودآبیاری قطره ای و آبیاری جویچه ای در سطح کود 100 کیلوگرم در هکتار و عمق 60 سانتی متر به ترتیب 73/1 و 90/44 میلی گرم در لیتر بود. از مجموع نیتروژن نیتراتی موجود در لایه 60-0 سانتی متر در سیستم کودآبیاری قطره ای (62، 29 و 9 درصد) و آبیاری جویچه ای (10، 34 و 56 درصد)، به ترتیب در اعماق 15، 30 و 60 سانتی متر مشاهده شد. داده های نیتروژن-15 نشان داد که از مجموع نیتروژن نیتراتی در سیستم کودآبیاری قطره ای (20 و 80 درصد) و آبیاری جویچه ای، (77 و 23 درصد) به ترتیب از منبع کود نشاندار نیتروژن-15 و منبع خاک بود. سیستم کودآبیاری قطره ای و سطح کودی 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، به عنوان بهترین روش آبیاری و بهترین سطح کودی مناسب از جهت کاهش تلفات آبشویی نیترات در شرایط این تحقیق بود.