ارزیابی روابط آلومتریک و شاخص های رشد در ژنوتیپ های غرقابی، هوازی و آپلند برنج (Oryza sativa L.)

جهت بررسی روابط آلومتریک بین سطح برگ با ارتفاع بوته و وزن خشک اندام های رویشی  و روند تغییرات ماده خشک و سطح برگ آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان در سال 1395 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه سیستم کشت (غرقابی مرسوم، هوازی و هوازی با تنش خشکی) و پنج ژنوتیپ (سه لاین هوازی، یک لاین آپلند و یک رقم غرقاب) بود که در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد.  سنجش روند سطح برگ، وزن خشک به تفکیک اجزا و ارتفاع بوته هر 10 روز یک بار انجام شد. برای توصیف روند شاخص سطح برگ و ماده خشک از دو نوع مدل بتا و روابط آلومتریک از مدل دوتکه‏ای استفاده شد. نتایج نشان داد که برای برآورد سطح برگ از ارتفاع بوته و وزن خشک اندام‏های رویشی در برنج می‏توان از مدل رگرسیون دوتکه ای استفاده نمود. زمان رسیدن به شاخص سطح برگ حداکثر (Tm) و سرعت رشد در مرحله رشد خطی (Cm) در شرایط غرقابی بیشتر از شرایط هوازی بود.  لاین هوازی IR 80508-B-194-4-B نسبت به سایر ژنوتیپ‏ها از نظر صفات فنوتیپی، برتر و نزدیک به تیپ ایده‏آل برای شرایط هوازی بود. این ژنوتیپ دارای کمترین کاهش ماده خشک در شرایط هوازی و تنش و بیشترین سرعت رشد در مرحله رشد خطی و بر اساس ضرایب آلومتریک دارای قدرت استقرار اولیه بیشتر بود. بنابراین از ضرایب آلومتریک درمدلسازی گیاه برنج و از لاین معرفی شده می‏توان در برنامه‏های اصلاحی و آزمایشات تکمیلی استفاده نمود.