فراوانی و تنوع زیستی بندپایان مزوفون خاکزی در لایه های مختلف خاک جنگل های سوزنی برگان

به منظور بررسی تنوع زیستی و تغییرات جمعیت مزوفون خاک (کنه ها و پادمان) خاک سوزنی برگان (شامل درختان سرو و کاج) در ایلام، نمونه برداری ها به صورت ماهیانه و به مدت یک سال (مهر ماه 1397 تا شهریور 1398) از خاکبرگ (0-5 سانتی متر) و خاک سطحی (5-10 سانتی متر) انجام شد. بندپایان موجود در خاک با استفاده از قیف برلیز استخراج و در نهایت نسبت به شمارش و شناسایی آن ها اقدام گردید. تنوع زیستی بندپایان با استفاده از شاخص های تنوع زیستی محاسبه شد. در این تحقیق، حضور بندپایان در لایه های مختلف خاک و هم چنین فصول مختلف سال با یکدیگر مقایسه شدند. آزمون تجزیه واریانس نشان داد که اثر لایه های خاک و فصول مختلف در هر دو منطقه (درختان سرو و کاج) معنی دار می باشد (01/0≤p) ، اما اثر متقابل این دو برای تراکم جمعیت بندپایان مزوفون خاک اختلاف معنی داری نداشت (01/0>p)  بر اساس نتایج حاصل از مقایسه میانگین تغییرات فصلی تراکم جمعیت بندپایان مزوفون خاک، بیش ترین و کم ترین مقدار متعلق به درختان سرو با مقادیر عددی 22/8±50/26 (فصل پاییز) و 15/0±74/0 (فصل تابستان) بود. هم چنین بر اساس مقایسه میانگین، بیش ترین و کم ترین مقدار تراکم جمعیت بندپایان در خاک درختان کاج به ترتیب با مقادیر 26/1±31/4 (فصل پاییز) و 14/0±63/0 (فصل بهار) مشاهده شد. در خصوص شاخص های تنوع زیستی نیز نتایج بدست آمده نشان داد که بیش ترین میزان تنوع گونه ای بر اساس شاخص های شانون - وینر و سیمپسون به تفکیک فصول و مناطق نمونه برداری (درختان سرو و کاج) به ترتیب با مقادیر عددی 77/3 و 97/0 مربوط به درختان کاج و فصل تابستان و کم ترین مقدار این شاخص ها به ترتیب با مقدار عددی 44/2 و 83/0 مربوط به درختان سرو و فصل بهار به دست آمد. هم چنین بیش ترین مقدار غنای گونه ای مارگالف  مربوط به خاک درختان کاج با مقدار 68/11 در فصل پاییز و کم ترین مقدار آن مربوط به خاک درختان سرو با مقدار89/7 در فصل بهار بود. بیش ترین میزان شاخص یکنواختی پیلو با مقدار عددی 97/0 مربوط به خاک درختان کاج و فصل تابستان و کم ترین مقدار این شاخص با مقدار عددی 64/0 مربوط به درختان سرو و فصل بهار بود. به طور کلی شاخص های تنوع زیستی محاسبه شده در خاک درختان کاج نسبت به خاک درختان سرو بالاتر بود که می توان از این درختان استفاده بیش تری در سیستم جنگلکاری شود.