ارزیابی پویایی لرزه زمین ساختی در کمربند چین خورده و رانده زاگرس به کمک نسبت نرخ گشتاور لرزه ای به نرخ گشتاور ژئودتیک

در این پژوهش با تلفیق بررسی های ژیودتیک و لرزه ای در سامانه های دگرریختی، تصویری بهتر از پهنه در حال تکامل کمربند چین خورده و رانده زاگرس ارایه شده است. در زاگرس بخشی از کل انرژی ناشی از همگرایی مایل صفحه عربی- اوراسیا در زمین لرزه ها آزاد می شود، بخشی به صورت انرژی پتانسیل در گسل ها ذخیره و بخش دیگر نیز به صورت دگرشکلی های داخلی و خزش مصرف می شود. برآورد نرخ گشتاور روش نوینی است که به بررسی نرخ فعالیت زمین ساختی در مناطق مختلف می پردازد. نرخ گشتاور ژیودتیک بر اساس اطلاعات به دست آمده از شبکه جی پی اس و نرخ گشتاور لرزه ای بر اساس زمین لرزه های تاریخی و دستگاهی برآورد شده است. بیشترین نرخ گشتاور محاسبه شده در کل زاگرس، نرخ گشتاور ژیودتیک است که تقریبا معادل Nm/yr 1019 × 441/7 است. نرخ گشتاور لرزه ای زاگرس در حدود Nm/yr 1018 × 438/3 تخمین زده شده است. نسبت نرخ گشتاور لرزه ای به گشتاور ژیودتیک در کل منطقه زاگرس معادل 0429/0 است که نشان می دهد تغییر شکل بی لرزه در کل منطقه زاگرس غالب است و نقش بیشتری نسبت به تغییر شکل لرزه ای دارد. این موضوع احتمالا مربوط به تاثیر لایه های شکل پذیر زیرین هرمز و سایر سطوح جدایش میانی است. با مقایسه نرخ گشتاورهای لرزه ای و ژیودتیک در بخش های مختلف زاگرس و با توجه به آزاد شدن مقدار بیشتر انرژی لرزه‎ای در شمال و شمال باختر، به نظر می رسد خطرناک ترین بخش پهنه زاگرس از لحاظ پتانسیل لرزه خیزی، جنوب و جنوب خاور ‎یعنی بخش هایی از فارس و بندرعباس و بخش هایی از زیرپهنه خوزستان باشد. مقایسه نتایج هر روش با روش های دیگر، می تواند دیدگاهی نو در پهنه دگرشکلی در حال تکامل لرزه زمین ساخت زاگرس ایجاد کند.