سبب دعوای نفقه زوجه و آثار آن با تاکید بر امکان مطالبه نفقه آینده

در مورد سبب وجوب نفقه زوجه بر عهده زوج، در فقه نظر واحدی وجود ندارد. مشهور معتقدند که تمکین، سبب مشغول شدن ذمه زوج به پرداخت نفقه است؛ اما قانون مدنی ایران، ظاهرا تمکین را شرط استحقاق زوجه نمی داند بلکه نشوز وی را مانع تعلق این حق تلقی می کند، چراکه حسب ماده 1102 قانون مدنی، با وقوع عقد نکاح، حقوق و تکالیف زوجین در مقابل یکدیگر برقرار می شود و یکی از این تکالیف، دین زوج به تادیه نفقه است؛ جز این که مطابق ماده 1108 قانون، نشوز زن این تکلیف زوج را از بین می برد. بر این مبنا آن چه تادیه نفقه به زوجه را واجب می نماید وقوع عقد نکاح است و لذا تا زمان استمرار عقد نکاح، زوجه از این حق برخوردار است و حتی می تواند نسبت به آینده نیز اقدام به مطالبه نفقه نماید. به نظر می رسد این موضوع با وجود اختلاف نظرات، علاوه بر مقررات ماهوی، از حیث اصول دادرسی و قواعد شکلی نیز قابل توجیه است.