تاثیر اجرای برنامه شادکامی بر امید معتادان در حال ترک مراجعه کننده به بیمارستان روانپزشکی شهر زاهدان: یک مطالعه نیمه تجربی

برخی معتادان پس از ترک مواد، مجددا گرایش به مصرف مواد پیدا می کنند. برنامه های مبتنی بر روش های شادکامی می تواند منجر به افزایش امید در زندگی افراد شوند و امید فاکتوری موثر در پیشگیری از مصرف مجدد مواد است. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر برنامه شادکامی بر امید معتادان در حال ترک مراجعه کننده به مرکز روانپزشکی شهر زاهدان انجام شد.

این پژوهش نیمه تجربی است. مردان 18 تا 50 سال که برای ترک اعتیاد در بیمارستان روانپزشکی شهر زاهدان در پاییز و زمستان 1399 بستری شده بودند، جامعه مطالعه را تشکیل دادند. نمونه ها شامل 92 مرد معتاد بود. آنها به شیوه در دسترس در دو گروه مداخله (46 نفر) و کنترل (46 نفر) قرار گرفتند. ابزارگردآوری داده ها شامل فرم اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه امید (Miller) بود. این پرسشنامه در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون تکمیل شد. در گروه مداخله هشت جلسه برنامه شادکامی به صورت یک روز در میان اجرا شد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 16 و آزمون های آماری تی مستقل، تی زوجی، کای دو و آزمون تحلیل کوواریانس انجام شد.

آزمون آماری تی مستقل نشان داد که میانگین نمره امید در معتادان هم قبل (001/0=p) و هم بعد (002/0=p) از برنامه شادکامی در دو گروه مداخله و کنترل تفاوت معنی داری داشته است. همچنین آزمون تی زوجی نشان داد که میانگین نمره امید در گروه مداخله به طور معنی داری افزایش (001/0=p) و در گروه کنترل به طور معنی داری کاهش یافته است (005/0=p).

نتایج نشان داد برنامه شادی بخش می تواند  امید معتادان در حال ترک را ارتقاء دهد. با توجه به اینکه امید نقش انگیزشی دارد و عاملی مهم در حفظ و تداوم دوری از مصرف مواد است، می توان با اجرای برنامه های شادی بخش همچون برنامه های مبتنی بر شادکامی فوردایس بر امید معتادان که از عامل مهم در پیشگیری از عود مجدد مصرف مواد است، تاثیر گذاشت. پیشنهاد می شود اجزای رفتاری شادکامی فوردایس که به راحتی توسط پرستاران قابل اجرا است در برنامه های مراکز ترک اعتیاد همچون بخش ها و کمپ های ترک اعتیاد گنجانیده شود.