اثر بنتونیت و پساب فاضلاب شهری بر برخی ویژگی های خاک و گیاه یونجه و شبدر

ایران یکی از کشورهای خاورمیانه است که با کمبود منابع آب تجدیدشونده مواجه است. به عنوان یکی از سیاست های اقتصادی- اجتماعی دولت بر استفاده بهینه از منابع تجدیدپذیر، به ویژه استفاده مجدد از فاضلاب های انسانی و صنعتی تصفیه شده تاکید شده است. از عوامل محدودکننده استفاده از این پساب ها وجود عناصر سنگین در آن ها می باشد. از این رو اصلاح خاک برای کاهش این آلودگی یا غیرمتحرک سازی فلزات سنگین از اهمیت به سزایی برخوردار است. تحقیق حاضر به بررسی اثر اصلاح کننده بنتونیت بر غلظت عناصر موجود در خاک تحت کشت یونجه و شبدر از طریق آبیاری با فاضلاب شهری تصفیه شده پرداخته است. در این بررسی عناصر ضروری و سمی موجود در خاک با رقت های مختلف پساب (0%، 25%، 50%، 75% و 100%) بررسی شد. همچنین به دلیل وجود مقادیر فلزات سنگین در پساب فاضلاب از اصلاح کننده بنتونیت به عنوان تثبیت کننده عناصر سنگین در خاک در دو سطح 1% و 3% استفاده گردید. نتایج نشان داد که تیمار %100 پساب-%3 بنتونیت به طور معنی داری بیشترین مقدار کربن آلی، ماده آلی، آهک، pH و EC خاک را رقم زده است (p<0.05). همچنین افزایش سطح کاربرد پساب به طور معنی داری سبب افزایش غلظت عناصر ضروری (NPK) در خاک شده است. از طرفی کاربرد سطح %3 بنتونیت نیز منجر به کاهش معنی دار فلزات سرب و کادمیم در خاک شده است. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که کاربرد تیمار مناسب فاضلاب می تواند به عنوان یک منبع بالقوه آب برای افزایش رشد و عملکرد گیاه و همچنین کاربرد بنتونیت به عنوان یک عامل غیرمتحرک سازی فلزات سنگین موجود در فاضلاب در روش های تولید علوفه مورد استفاده قرار گیرند.