اندازه گیری غیرتخریبی غلظت پروتئین و آمینواسیدهای دانه ذرت و ارتباط آن با عملکرد دانه تحت تاثیر تیمارهای مختلف آبیاری، تاریخ کاشت، رقم و نیتروژن

به منظور بررسی تاثیر برخی عوامل زراعی بر پروتئین، مجموع آمینواسیدهای ضروری (EAA) و غیرضروری (NAA) و ارتباط آن با عملکرد دانه ذرت، آزمایشی به صورت اسپلیت-اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام شد. فواصل آبیاری و تاریخ کاشت به ترتیب به عنوان فاکتور اصلی و فرعی و ارقام ذرت و میزان کود نیتروژن به عنوان تیمارهای فاکتوریل در نظر گرفته شدند. درصد پروتئین و آمینواسیدها به روش مادون قرمز (NIR) تعیین شد. نتایج نشان داد اثر متقابل آبیاری و نیتروژن بر میزان پروتئین معنی دار بود (P ≤ 0.05) به طوری که در شرایط آبیاری بیشتر، کاربرد نیتروژن نسبت به تیمار بدون کود موجب افزایش پروتئین به میزان 0.78 درصد شد. اثر آبیاری بر کلیه آمینواسیدها جز والین، لایزین و تریپتوفان معنی دار بود و افزایش آبیاری موجب کاهش آن ها گردید. اثر نیتروژن بر کلیه آمینواسیدها جز Lys معنی دار بود به طوری که کاربرد کود موجب افزایش آن ها شد. اثر تاریخ کاشت و رقم بر برخی از آمینواسیدها معنی دار بود و میزان آن ها در تاریخ کاشت دیرهنگام و رقم 260 بالاتر بود. آبیاری بیشتر و کاربرد نیتروژن موجب کاهش نسبت EAA به NAA به ترتیب به میزان 0.20 و 0.90 درصد شد (P ≤ 0.05). عملکرد دانه همبستگی مثبت معنی داری با پروتئین، مجموع آمینواسیدها و NAA داشت (به ترتیب 0.37، 0.35 و 0.40). رابطه مستقیم و معنی داری میان پروتئین با EAA و NAA مشاهده شد و بالاترین رابطه پروتئین با NAA مشاهده شد (a=0.15, R² = 0.32%, P ≤ 0.001). یافته ها پیشنهاد نمود آبیاری بیشتر و کاربرد کود نیتروژن موجب افزایش بیشتر آمینواسیدهای غیرضروری و کاهش نسبت آمینواسیدهای ضروری به غیرضروری شد.