بررسی همبستگی زمانی- تناوبی بین قیمت نفت، طلا و سهام بازار بورس تهران، با استفاده از تحلیل چندگانه موجک (MWC)

بسیاری از سری های زمانی اقتصادی و مالی به ویژه قیمت های سهام مراحلی را گذرانده اند که به نظر می رسد رفتار آن ها در آن مراحل به طور قابل ملاحظه ای تغییر کرده است. علاوه بر این مطلب، توجه به ارتباط بین بازارهای مختلف به ویژه ارتباط بازارهای داخلی و بین المللی برای بررسی رفتار متغیرهای مختلف اقتصادی و سری های زمانی آن ها حایز اهمیت است. با وجود اهمیت بررسی رابطه بین سه متغیر قیمت نفت خام، قیمت طلا و شاخص قیمت سهام، متاسفانه در داخل کشور تاکنون مطالعات کافی در این مورد انجام نشده است.

هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه بین قیمت طلا، نفت و شاخص قیمت سهام بازار بورس اوراق بهادار تهران در تناوب ها و دامنه های زمانی مختلف است. بنابراین در این پژوهش همبستگی بین بازار سهام، نفت خام و طلا با چارچوب چندمتغیره بررسی شده است که در این چارچوب همبستگی تناوب های زمانی نیز در نظر گرفته شده است. علاوه بر این با توجه به اینکه مطالعات پیشین بیشتر بر اثرات نااطمینانی یک متغیر بر متغیرهای دیگر به صورت مجزا تاکید داشته اند و به بررسی اثرات هم زمان چندین متغیر بر متغیر دیگر نپرداخته اند در این مطالعه تلاش شده است ارتباط بین سه متغیر فوق، در قالب ارتباط هم زمان و با استفاده از تحلیل موجک بررسی شود. بعبارتی هدف اصلی این مقاله بررسی این مطلب است که آیا شاخص قیمت سهام بازار بورس تهران با قیمت دارایی های بین المللی نفت و طلا ارتباط دارد یا خیر؟ و آیا رابطه مقطعی بین سه متغیر مذکور در زمان های مختلف و مناطق مختلف زمانی تغییر کرده است.در راستای هدف مقاله، علاوه بر استفاده از تحلیل موجک و بررسی هم بستگی چندگانه[1]، از روش آزمون های علیت گرنجر و هم انباشتگی نیز استفاده شده است. به منظور بررسی هم انباشتگی از آزمون هم انباشتگی جوهانسون استفاده شده است.  متغیرهای استفاده شده در این پژوهش داده های روزانه سری های زمانی قیمت طلا، قیمت نفت خام و شاخص قیمت سهام بازار بورس تهران از ژانویه 2003 تا می 2016 است.

نتایج بدست آمده از این تحقیق (تحلیل های حاصل از نرم افزار R) بدین صورت است: 1- سه سری زمانی فوق، در سرتاسر دوره همبستگی معنی داری دارند. 2- رابطه بین بازار سهام در ایران و بازارهای بین المللی نفت خام و طلا در مقیاس های زمانی مختلف تغییر کرده است. 3- بر اساس نتایج هم بستگی موجک شاخص قیمت سهام و قیمت نفت خام، در تناوب های بالای 128 تا 1024 روز در تمام دوره (سال های 2003 تا 2016) همبستگی بالایی وجود دارد این موضوع نشان از هم بستگی موقت بین شاخص قیمت سهام و قیمت نفت خام است  که در کوتاه مدت نوسان می کند. 4- بر اساس نتایج هم بستگی موجک شاخص قیمت سهام و قیمت طلا، نواحی هم بستگی زیادی در تناوب های بالای 128 تا 1024 روز در کل دوره وجود دارد این موضوع نشان از هم بستگی موقت بین شاخص قیمت سهام و قیمت طلا است که در کوتاه مدت نوسان می کند.

 بنابراین با توجه به نتایج این تحقیق می توان نتیجه گرفت دارایی نفت و طلا برای پوشش ریسک شاخص قیمت سهام مناسب نیستند و ساخت پورتفوی متشکل از این سه دارایی، پورتفوی مناسبی نیست چرا که تغییرات قیمت این متغیرها همبستگی معنی داری دارد. علاوه بر این موارد می توان نتیجه گرفت در دنیای واقعی عوامل دیگری بر شاخص قیمت سهام اثرگذارند که شناسایی آن ها و بررسی آن ها در تحقیقات آتی پیشنهاد می شود. [1] . Multiple wavelet coherence