تنوع ژنتیکی جمعیت های زنبورعسل ایرانی (Apis mellifera meda) براساس آنالیزهای نشانگر PCR-RFLP

امروزه، تکنیک های متفاوتی برای ارزیابی تنوع ژنتیکی در حشرات استفاده می شود. با توجه به اهمیت مطالعه تنوع ژنتیکی و ساختار ژنتیک جمعیت در حفاظت گونه ها، تنوع ژنتیکی زنبورعسل ایرانی جمع آوری شده از 20 استان کشور به کمک نشانگرPCR-RFLP بررسی شد. تعداد 300 نمونه زنبور کارگر جوان از مناطق مختلف کشور جمع آوری و استخراج DNA از قسمت های سر و قفسه سینه آنها با استفاده از روش Salting-out با اندکی تغییرات انجام شد. در این مطالعه از آنالیزهای نشانگر PCR-RFLP نواحی DNA میتوکندریایی (ژن های COI و 16S rDNA) استفاده و هر کدام از این ژن ها با استفاده از چهار آنزیم برشی مورد هضم آنزیمی قرار گرفتند. نتایج حاصل از آنالیزهای این نشانگر، تنوع ژنتیکی خیلی پایینی را در جمعیت های زنبورعسل مورد مطالعه نشان داد. میزان هتروزایگوسیتی مشاهده شده و مورد انتظار، شاخص شانون، تعداد آلل مشاهده شده و موثر و تنوع ژنی در اکثر جمعیت ها صفر بود. نتایج تجزیه کلاستر نشان داد که نمونه های زنبورعسل مورد مطالعه بصورت پراکنده در سرتاسر شاخه ها توزیع و در هم ادغام شده اند و هیچ کدام به تنهایی جمعیت مجزایی را تشکیل نداده اند که می‎تواند به دلیل ماهیت نشانگر PCR-RFLP، چندشکلی آنزیمی پایین، سیستم تولیدمثلی هاپلودیپلوییدی زنبورعسل، فعالیت های انسانی، خرید و فروش ملکه و کندو بین زنبورداران و داشتن مناطق کوچ و قشلاق- ییلاق مشترک باشد. در نتیجه، با توجه به نتایج مطالعه حاضر و عدم مطابقت آن با تحقیقات قبلی، بهره‎گیری از نشانگر PCR-RFLP برای مطالعات آینده جهت بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت های زنبورعسل پیشنهاد نمی گردد.