ارزیابی تنوع درون واریته ای و پیشرفت اصلاحی حاصل از سلکسیون پدیگری - ماسال در پنبه رقم لطیف (Gossypium hirsutum L.)

به منظور ارزیابی تنوع درون واریته ای و پیشرفت اصلاحی عملکرد، اجزای عملکرد و کیفیت الیاف در لاین های حاصل از سلکسیون پنبه رقم لطیف، آزمایشی به مدت سه سال (سال زراعی 96-1394) در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم آباد گرگان انجام شد. سلکسیون به روش پدیگری - ماسال انجام و نمونه های انتخابی بصورت بوته به ردیف در سال های آزمایشی پیش برده شدند. نتایج آزمون آماری صفات در سالهای آزمایش معنی دار بود. بیشترین ضریب تغییرات به ترتیب مربوط به عملکرد لاین ها (23/8 درصد)، وزن دانه (10/7 درصد)، وزن غوزه، کیل الیاف و استحکام الیاف (8 تا 8/6 درصد) بود که اشاره به میزان تنوع واریته ای صفات مذکور داشت. عملکرد وش، کیل الیاف، طول، یکنواختی، کشش و شاخص کیفیت الیاف از توارث پذیری پایین برخوردار بودند. وزن غوزه، وزن دانه، وزن الیاف بیشترین توارث پذیری و پیشرفت ژنتیکی را داشتند. تعداد غوزه و تعداد دانه در غوزه به ترتیب بیشترین نقش را در تعیین عملکرد داشتند و بعنوان اجزای تعیین کننده و شاخص انتخاب به منظور بهبود عملکرد پنبه شناسایی شدند. همبستگی منفی و غیرمعنی دار عملکرد با درصد کیل و وزن غوزه نشان داد در صورت عدم اجرای سلکسیون سالانه، کاهش جزیی وزن غوزه و درصد کیل دور از انتظار نیست. میکرونری الیاف دارای همبستگی مثبت با درصد کیل (r=0.40**) و همبستگی منفی با وزن دانه بود که این امر لزوم توجه همزمان به میکرونری، وزن دانه و کیل الیاف در سلکسیون رقم لطیف را نشان می دهد.