بررسی اثر تنظیم کننده های رشد گیاهی و سویه اگروباکتریوم بر باززایی و تراریختی چند رقم برنج ایرانی

کشت بافت یکی از مهمترین مراحل مهندسی ژنتیک و سایر برنامه های اصلاح گیاهان است. در این پژوهش اثر تنظیم کننده های رشدی مختلف شامل D-2،4 در 4 سطح (5/1، 2، 5/2 و 3 میلی گرم در لیتر) و Kin در سه سطح (0، 4/0 و 8/0 میلی‏گرم در لیتر) بر کالوس‏زایی و باززایی چهار رقم برنج ایرانی شامل ارقام هاشمی، کاظمی، طارم و شفق مورد مطالعه قرار گرفت. این آزمایش در قالب فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی با سه عامل در سه تکرار انجام گردید. نتایج تجزیه واریانس داده‏ های حاصل نشان داد که رقم شفق بیشترین وزن تر کالوس (312 میلی گرم) و رقم کاظمی کمترین میزان وزن تر کالوس (197 میلی گرم) را در بین ارقام مورد مطالعه داشتند. بهترین کالوس‏ زایی در ترکیب هورمونی 8/0 میلی گرم در لیتر Kin و 5/2 میلی گرم در لیتر D-2،4 بدست آمد. تجزیه واریانس داده‏ ها برای تاثیر محیط کشت کالوس‏زایی به باززایی نشان داد که اثر هورمون کالوس‏زایی بر درصد باززایی در سطح 01/0 معنی دار است. اثر رقم نیز در میزان باززایی اثر معنی دار داشت. بیشترین درصد باززایی و تعداد شاخه برای هر ریزنمونه از کالوس‏های حاصل از تیمار هورمونی 8/0 میلی گرم در لیتر Kin  به همراه 5/1 میلی گرم در لیتر D-2،4 بدست آمد. بیشترین درصد باززایی مربوط به رقم کاظمی 74% و کمترین آن مربوط به رقم طارم 10٪ بود. بیشترین شاخه زایی مربوط به رقم شفق با 41/4 شاخه به ازای هر کالوس و کمترین آن با یک شاخه مربوط به رقم طارم بود. در میان سه سویه LBA4404، EHA105، AGL-1 بکار گرفته شده با ناقل بیان گیاهی pCAMBIA1304 در تراریختی برنج، کالوس های تراریخته تنها با استفاده از سویه EHA105 بدست آمدند  و بیان ژن gus را نشان دادند.