اثر تنش خشکی و شوری در برآورد عملکرد ذرت علوفه ای از طریق تبخیر-تعرق دوره ای، با استفاده از مدل های مختلف

تعیین حساسیت درون فصلی تبخیر-تعرق ذرت نسبت به تنش های محیطی، اثر مهمی بر مدل سازی دقیق تر عملکرد محصول می گذارد. در این پژوهش، اثر تنش های خشکی و شوری بر تبخیر-تعرق نسبی (در مراحل اولیه، توسعه، میانی و پایانی رشد) و عملکرد نسبی ذرت در مزرعه ای با خاک لومی شنی بررسی شد. تیمارهای شوری از طریق آب دارای هدایت الکتریکی 0/5، 2/1، 3/5 و 5/7 دسی زیمنس بر متر اعمال شد. تیمارهای خشکی نیز شامل چهار سطح آبیاری بر اساس (I0) 100%، (I1) 80%، (I2) 60% و (I3) 40% نیاز آبی گیاه ذرت در نظر گرفته شد. آزمایش به صورت فاکتوریل، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار انجام شد. مقدار تبخیر-تعرق نسبی ذرت در مراحل اولیه، توسعه، میانی و پایانی رشد به ترتیب بین 100- 63/5%، 100- 62/6%، 100- 55/2% و 100- 66/4% برآورد شد. مقدار عملکرد نسبی ذرت نیز در تیمارهای I0S0 تا I3S3  بین 100- 42/6% محاسبه شد. نتایج نشان داد تنش های شوری و خشکی باعث کاهش تبخیر-تعرق و عملکرد ذرت شد و همچنین در مراحل حساس رشد، تبخیر-تعرق با شیب بیشتری کاهش یافت. اعمال تنش های مذکور در مراحل حساس رشد باعث اختلال در گل دهی و میوه دهی ذرت شد. در این پژوهش با استفاده از مدل های جمع پذیر بلنک، استوارت، سینگ و مدل های ضرب پذیر جنسن، رایو و مینهاس، عملکرد نسبی ذرت مدل سازی شد. نتایج نشان داد، مدل استوارت با ضرایب حساسیت (در چهار مرحله رشد) برابر با 0/227، 0/416، 0/604، 0/14 و مدل جنسن با ضرایب حساسیت 0/301، 0/41، 0/608، 0/147 به عنوان مدل های بهینه انتخاب شدند. اما مدل های رایو، بلنک، سینگ و مینهاس در اولویت های بعدی قرار گرفتند. بنابراین در شرایط تنش های شوری و خشکی، عملکرد نسبی ذرت بر اساس مقدار تبخیر-تعرق آن در مراحل رشد مدلسازی شد.