شناسایی و اولویت بندی موانع یکپارچه‏ سازی اراضی کشاورزی در ایران

شناخت و بررسی تنگناها و مشکلات توسعه کشاورزی در جوامع روستایی اولین گام در فرایند توسعه روستایی محسوب می‏شود. عموما بیشتر اندیشه‏ های جدید پیرامون یکپارچه‏ سازی و ساماندهی اراضی مطرح شده است اما نتوانسته، اجرای موفقیت‏آمیزی داشته باشد. در این راستا این تحقیق با هدف کلی شناسایی و اولویت‏بندی موانع یکپارچه‏سازی اراضی کشاورزی در ایران براساس دیدگاه کارشناسان با استفاده از روش تصمیم‏گیری چندمعیاره انجام شد.

مواد و روش‏ها: 

جامعه آماری پژوهش شامل 25 نفر اعضای هیات علمی و کارشناسان صاحب نظر که به مسایل مدیریت اراضی، خردی و پراکندگی آگاهی دارند در نقاط مختلف ایران برای مطالعه انتخاب شدند. جهت بررسی موانع یکپارچه‏سازی 43 مانع شناسایی شده در قالب شش محور اصلی (موانع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، زراعی و اکولوژیکی، آموزشی و حرفه‏ای، سیاسی و قانونی، فنی و زیرساختی) براساس چهار معیار توسعه کشاورزی، قابلیت اصلاح شدن، خودکفایی، کاهش فقر و ناامنی غذایی اولویت‏بندی شدند. وزن‏دهی به معیارها براساس روش آنتروپی و اولویت‏بندی موانع براساس دو روش موریس و SAW انجام شد.

یافته‏ ها: 

نتایج تحقیق نشان داد در اکثریت موارد نتایج دو روش مانند هم بود. نتایج ارزیابی کلی گزینه‏های مورد بررسی براساس دو روش ساو و موریس نشان داد که در روش ساو مهمترین موانع به ترتیب شامل سیاسی و قانونی، فنی و زیرساختی، اقتصادی، آموزشی و حرفه‏ای، اجتماعی و فرهنگی است. اما در روش موریس به ترتیب موانع شامل آموزشی و حرفه‏ای، فنی و زیرساختی، اقتصادی، زراعی و اکولوژیکی، سیاسی و قانونی، اجتماعی و فرهنگی است. نتایج نشان داد که نتایج دو روش موریس و SAW در بیشتر موارد شبیه بود.

بحث و نتیجه‏ گیری: 

در این راستا براساس نتایج پژوهش پیشنهاداتی در زمینه توسه زیرساخت‏ها، برطرف نمودن موانع قانونی و سیاسی و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی جهت به‏ کارگیری نیروی مازاد جوامع روستایی در اثر اجرای طرح یکپارچه ‏سازی ارایه شد.