مناسبات سیاسی درانیان با شاهان افشاری در خراسان

ابدالی ها در دوره صفویه از ملتان و قندهار به سوی هرات مهاجرت کردند. همزمان با شورش و عصیان غلزایی ها در قندهار، آنان نیز در سال 1129 ق. شورش کرده و با فتح هرات، حاکم صفوی را از این شهر اخراج کردند. مسئله پژوهش حاضر بررسی روابط ابدالی ها و نادر شاه افشار با نگاهی توصیفی به وقایع اواخر دوره صفویه و توجهی تحلیلی به چگونگی و عوامل موثر بر روابط شاهان درانی با جانشینان نادر شاه در خراسان است. نتایج تحقیق نشان می دهد که ابدالی ها با ضعف صفویان سر از اطاعت پیچیدند و زمانی که در برابر نادر کاری از پیش نبردند، تن به پذیرش تابعیت (سال 1144 ق.) دادند. با جلب توجه نادر به قدرت نظامی ابدالی ها، آنان به سپاه شاه افشاری وارد شدند و با کسب مقاماتی چون فرماندهی سپاه به قدرت زیادی رسیدند. بعد از قتل نادر در سال 1160 ق. یکی از همین فرماندهان ابدالی در قندهار، حکومتی مستقل تشکیل داد. او از یک سو با سلسله گورکانیان هند و از سوی دیگر با جانشینان نادر شاه مناسبات سیاسی برقرار نمود. احمد شاه ابدالی و جانشینان او به دلایل گوناگون از حضور جانشینان نادر شاه افشار در خراسان به عنوان یک دیوار دفاعی میان خود و سایر سران قدرت طلب چون محمدحسن خان قاجار و کریم خان زند استفاده کردند. با اسارت و قتل نادر میرزا که توانسته بود با حمایت شاهان درانی طی سال های 1218 - 1213 ق. حکومتی جدید روی کار آورد، این دیوار حایل سقوط کرد و قاجارها برای اعاده بر سرزمین هایی که ابدالی ها تسخیر کرده بودند، وارد رقابت با درانیان شدند.