اثرغلظت های اسید جیبرلیک و وزن بنه مادری بر فعالیت آنتی اکسیدانی و میزان متابولیت های ثانویه زعفران (Crocus sativus L.)

به منظور بررسی تاثیر غلظت های هورمون پاشی با اسید جیبرلیک و وزن بنه مادری بر برخی صفات بیوشیمیایی و مواد موثره زعفران،آزمایشی در سال 96-1395 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی بیرجند اجرا گردید. تیمار های آزمایش شامل دو سطح اسید جیبرلیک (صفر و 20 پی پی ام) و سه سطح وزن بنه (4-1/0، 8-4/1 و 12-8/1 گرم) با سه تکرار بودند. صفات مورد بررسی شامل: میزان آنتوسیانین گلبرگ و کلاله، فعالیت آنتی اکسیدانی، فنول، کروسین، پیکروکروسین و سافرانال کلاله زعفران بودند. نتایج بیانگراثر معنی دار تیمار های مورد بررسی، بر فعالیت آنتی اکسیدانی کلاله و گلبرگ و مواد موثره زعفران بود. بیشترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی (39/5 درصد) در تیمار مصرف اسید جیبرلیک بدست آمد، اما وزن بنه تاثیری بر فعالیت آنتی اکسیدانی نداشت. همچنین بیشترین میزان آنتوسیانین کلاله و گلبرگ (به ترتیب31/1 و 96/0میلی گرم بر صد گرم وزن خشک) از تیمار بنه های با وزن 12-8/1گرم و کمترین (به ترتیب 1/039 و 679 / 0میلی گرم بر صد گرم وزن خشک) از بنه-های با وزن 4-0/1 گرم بدست آمد، هر چند تیمار اسید جیبرلیک تاثیری بر میزان آنتوسیانین گلبرگ نداشت. میزان فنول با مصرف اسید جیبرلیک افزایش داشت، بطوریکه بیشترین میزان فنل (0/627میلی گرم در صد گرم وزن خشک) از بنه های با وزن 12-1/8گرم و کمترین آن از بنه های با وزن 4-1/0حاصل شد. نتایج مواد موثره زعفران نیز نشان داد که بالاترین مقدار سافرانال (56/32 درصد) و پیکروسین (58/19 درصد) در تیمار مصرف اسید جیبرلیک مشاهده شد. همچنین اثر بر همکنش اسید جیبرلیک و وزن بنه بر میزان کروسین زعفران معنی دار گردید. بیشترین میزان کروسین (152/6درصد) از بر همکنش تیمار وزن بنه 12-8/1 گرم و مصرف اسید-جیبرلیک بدست آمد. نتایج این تحقیق بیانگر اثرات سودمند کاربرد اسید جیبرلیک و بنه های بزرگتر بر بهبود صفات بیوشیمیایی و مواد موثره زعفران بود.