سیاست آگونیسم یا آنتاگونیسم ؟

پژوهش حاضر با هدف بررسی نحوه مواجهه ایران با جهانی شدن و به‌خصوص در دوره گفتمان اصلاح‌طلبی (1376-1384) صورت گرفته است. نوع پژوهش حاضر توصیفی - تبیینی می‌باشد که داده‌های آن به روش کتابخانه‌ای گردآوری ‌شده است. برای سهولت دریافتن پاسخ مناسب به سوال این پژوهش یعنی «گفتمان‌های جمهوری اسلامی در مواجهه با جهانی‌شدن چه دیدگاه‌هایی داشته‌اند؟» و در نهایت این دیدگاه‌ها منجر به چه نوع رابطه‌ای بین آنها شده است؟ از مفهوم امر سیاسی شانتال موفه که در آن سه نوع رابطه را در قبال جهانی‌شدن در نظر می‌گیرد بهره کافی برده شده است. فرضیه تحقیق بدین صورت مطرح گردید که به نظر می‌رسید گفتمان اصلاح‌طلبی با اتخاذ سیاست رقابتی (آگونیستی) به ‌جای اتخاذ سیاست تخاصم کامل (آنتاگونیسم) امکان سازگاری و مقاومت را برای اندیشه انقلاب اسلامی در مقابل تهاجم فرهنگی فراهم کرده باشد؛ درحالی‌که گفتمان‌های قبل از آن، سیاست تخاصم کامل (آنتاگونیسم) را اتخاذ نموده بودند. در نهایت یافته‌های نهایی پژوهش نشان دادند که تا قبل از گفتمان و رویکرد اصلاح‌طلبی نوعی بدبینی نسبت به جهانی شدن مطرح بوده و اساسا نوعی سیاست آنتاگونیسمی دنبال می‌شد که با شروع دوران اصلاحات این نگرش دچار تغییر و تحول اساسی شد و به جای سیاست آنتاگونیسمی، سیاست آگونیسمی در پیش گرفته شد که در این میان ارایه ایده گفتگوی تمدن‌ها از سوی سیدمحمد خاتمی نقش به سزایی در اتخاذ چنین سیاستی داشت.