مطالعه سطح سواد سلامت زنان نخست زا با وضعیت افسردگی پس از زایمان در مراجعان به بیمارستان های شهر کابل (افغانستان)

سواد سلامت مهارت فردی و اجتماعی، و ظرفیت و توان دسترسی، فهم و درک، پردازش و ارزیابی، تصمیم گیری و رفتار در خصوص اطلاعات و خدمات پزشکی و سلامتی است که لزوما به سال های تحصیل بر نمی گردد. مطالعه حاضر با هدف بررسی سطح سواد سلامت زنان نخست زا با وضعیت افسردگی پس از زایمان مراجعان به شفاخانه های شهر کابل- افغانستان در سال 1399 انجام گرفت.

یک مطالعه تحلیلی- مقطعی با حجم نمونه 281 زن نخست زای واقع در هفته ششم تا هشتم پس از زایمان و دارای حداقل سواد خواندن و نوشتن، انجام گرفت. جمعیت مورد مطالعه پس از اخذ رضایت آگاهانه، سوالات جمعیت شناختی- باروری و پرسشنامه های افسردگی پس از زایمان ادینبورو تطبیق یافته به گونه دری (D-EPDS) و سواد سلامت جمعیت بزرگسالان گونه دری (D-HELIA) را تکمیل کردند و داده های حاصل از پژوهش با آزمون های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

میانگین نمره سواد سلامت واحدهای پژوهش (12/98±) 52/21 و در سطح سواد سلامت نه چندان کافی قرار داشت. 158 نفر از واحدهای پژوهش افسردگی پس از زایمان داشتند. نتایج رگرسیون لجستیک چند متغیره وضعیت افسردگی پس از زایمان نشان داد نمره سواد سلامت واحدهای پژوهش ارتباط معنی دار با وضعیت افسردگی پس از زایمان دارد. بین افسردگی پس از زایمان با ناخواسته بودن بارداری، سن هنگام ازدواج، مورد دلخواه نبودن جنسیت نوزاد، مورد خشونت قرار گرفتن توسط همسر، ارتباط آماری معنی دار وجود داشت. بین افسردگی پس از زایمان با سن واحدهای پژوهش، شاخص توده بدنی و تعداد سقط ها ارتباط آماری معنی دار وجود نداشت.

این مطالعه برای اولین بار در کابل - افغانستان مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصل از مطالعه چنین نشان داد که سطح سواد سلامت زنان نخست زا با وضعیت افسردگی پس از زایمان آنان ارتباط معنی دار دارد. پیشنهاد می شود در جهت ارتقای سطح سواد سلامت زنان نخست زا کلاس های آموزشی در دوران بارداری برگزار گردد.