بررسی دگرآسیبی زعفران زراعی (Crocus sativus L.) روی شاخص های جوانه زنی بذور زیره سبز، زنیان و رازیانه

در ارزیابی امکان کشت مخلوط سه گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum)، رازیانه (Foeniculum vulgare)، زنیان (Carum capticum) در مزارع زعفران و به منظور ارزیابی اثرات دگرآسیبی زعفران بر روی جوانه زنی و سبز شدن این سه گیاه، پژوهشی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد به اجرا در آمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار بود. فاکتور اول آزمایش شامل گونه های گیاهی در سه سطح (زیره سبز، زنیان و رازیانه) و فاکتور دوم عصاره آبی پیاز زعفران در پنج سطح (0، 25، 50، 75 و 100 درصد) بود. صفات مورد بررسی، شاخص های جوانه زنی بذر شامل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، شاخص قدرت گیاهچه، ضریب سرعت جوانه زنی، متوسط زمان لازم برای جوانه زنی و متوسط جوانه زنی روزانه بود. نتایج پژوهش نشان داد که بین گونه های گیاهی مورد بررسی و همچنین بین سطوح مختلف غلظت عصاره آبی پیاز زعفران، از نظر همه شاخص ها تفاوت معنی دار وجود دارد. اثر متقابل گونه گیاهی و غلظت عصاره آبی پیاز زعفران، از نظر همه صفات به استثنای طول ریشه چه و طول ساقه چه معنی دار بود. اثر متقابل گونه گیاهی و غلظت عصاره آبی پیاز زعفران نشان داد که در تیمار شاهد زنیان، همه شاخص های جوانه زنی به استثناء زمان لازم برای جوانه زنی، بیشترین مقدار را دارا بوده و با افزایش غلظت عصاره آبی پیاز زعفران مقدار این شاخص ها در هر سه گونه کاهش یافت و در تیمار 100 درصد عصاره آبی پیاز زعفران در زیره سبز به کمترین مقدار خود رسید. رازیانه در تیمار شاهد بیشترین زمان را برای جوانه زنی نیاز داشت. نتایج این تحقیق حاکی از وجود موادی در پیاز زعفران است که در مقادیر بالا اثر ممانعت کنندگی روی شاخص های مرتبط با جوانه زنی و بنیه بذر داشته و می تواند روی استقرار و رشد اولیه گیاهچه تاثیر بگذارد.