ارزیابی مولفه های کیفی-ادراکی فضاهای سبز در ارتقاء حس رضایتمندی و سرزندگی ساکنان محلات اطراف آن (نمونه های مورد مطالعه پارک ائل گلی و پارک ولیعصر تبریز)

محیط های طبیعی- از جمله فضاهای باز و سبز- مزایای گسترده‎ ای برای جمعیت های شهرنشین دارند. تامین فضای باز و سبز تحت شرایط توسعه ی متراکم، از چالش های مهم ‏شهرها به شمار می‎ ‎رود و ‏طیف گسترده ای از مطالعات مربوط به موضوع فضاهای سبز است. از طرف ‏دیگر فضای سبز کیفی روز به روز ‏به عنوان عاملی مهم برای کیفیت زندگی در نواحی شهری و جزیی ‏کلیدی برای برنامه ریزی و طراحی پایدار ‏شهری شناخته می شود. در این بین، ادراک ‏بازدیدکنندگان فضای سبز شهری و ویژگی های فضای سبز یک عامل اصلی ‏برای درک مکانیزم چگونگی ‏مزایای ملموس و نامشهود اکوسیستم‎ های حاصل از فضای سبز شهری است. با توجه به تبلور کیفیات مثبت فضاهای سبز شهری در دو مشخصه ی ادراک سرزندگی و رضایتمندی استفاده کنندگان از آن؛ در این مقاله مولفه های ذهنی رضایتمندی و سرزندگی در رابطه با زیر کیفیت های ‏ذاتی و زیر کیفیت-های مرتبط با ‏استفاده در فضای سبز در محلات مجاور پارک ایل گولی و ولیعصر تبریز به روش کمی، با ابزار پرسشنامه و به صورت پیمایشی مورد ارزیابی واقع گردید. بررسی پیمایشی میان ساکنان مجاور دو پارک (تعداد= 388نفر) انجام شد. در پرسشنامه، از ویژگی های مختلف محیط پارک ازجمله: ویژگی های فیزیکی، طبیعی بودن، گشوده بودن، آرامش، تسهیلات، ارزش تاریخی-فرهنگی و امنیت، قابلیت دسترسی، قابلیت استفاده، تنوع فعالیت، نگهداری و دلبستگی به محیط پارک، پرسش به عمل آمد. پس از جمع آوری داده ها، از مدل معادلات ساختاری در نرم افزار آموس گرافیک برای انجام تحلیل استفاده گردید. نتایج تحلیل مدل معادلات ساختاری نشان می دهد که قابلیت استفاده، قابلیت دسترسی و آرامش محیط پارک، تاثیر مثبت معناداری بر رضایتمندی ساکنان در دو پارک دارند ولی تسهیلات محیط پارک بر عدم رضایتمندی تاثیر معناداری دارد. همچنین متغیر گشوده بودن محیط پارک، تاثیر مثبت معناداری بر سرزندگی ساکنان دارد. تحلیل نتایج این پژوهش به اهمیت ابعاد ادراکی در مقابل ابعاد فیزیکی فضاهای سبز در طراحی و برنامه ریزی شهری تاکید می کند.