برجسته سازی در اشعار محمدسعید الحبوبی با تکیه بر نظریه ی جفری لیچ

سیدمحمدسعید الحبوبی، از شاعران معاصر عراق است که برخی از ادیبان نظیر سلمی جیوسی، وی را پیشوای شعر جدید عراق می دانند. دیوان وی، سرشار از هنجارشکنی های هدفمند در ساختار و فرم واژگان است. صورتگرایان، این هنجارشکنی ها را از روش هایی برای برجسته سازی شعر می دانند که به غنای ادبی متن کمک می کند و از این رو، بررسی موضوع برجسته سازی که «لیچ» آن را برپایه ی «قاعده کاهی» و «قاعده افزایی» تقسیم نموده، به عنوان ابزاری برای پربار کردن آثار شاعران، ضروری به نظر می رسد. مقاله ی حاضر، قصد دارد به روش توصیفی-تحلیلی، هنجارگریزی شاعر را در خلق جلوه هایی از زیبایی شناسی و رستاخیز واژگان بر اساس نظریه ی لیچ مورد بررسی قرار دهد. از اهداف تحقیق، آشنانمودن مشخصه های القای معنا به مخاطب به شیوه ی برجسته سازی و به فعلیت رساندن واژگان خاموش می باشد که شاعر با نامالوف جلوه دادن ترکیب های تکراری، آن را در شعر پیاده کرده است. مساله ی پژوهش در زمینه ی قاعده کاهی، این است که شاعر از عناصر علم بدیع نظیر «ایهام»، «تناسب» و «تکرار» چگونه در توصیف «چندمعنایی»، «شبکه ی معنایی» و «واج آرایی» واژگان بهره برده است؛ شاعر از نظر قاعده افزایی، به چه اشکالی از «آرکاییسم»، در ایجاد پیوند متن با فرهنگ کهن، بهره گرفته و به چه شیوه ای از واژگان علم نجوم، در ارتقای موسیقی و تصویرگری وام گیری کرده است. نتیجه ی پژوهش، به کارکرد انواع «توریه» در تبیین واژگان دوپهلو، ایجاد انگیزش مخاطب و برجسته سازی ارتباط لفظ با معنا اشاره دارد. همچنین به این نکات دست یافته که شاعر از «آرکاییسم»، به دو شکل ادبی و دینی بهره برده، از انواع اعراب در زمینه ی «نمادگرایی» و از نجوم در خلق «تصویرگری شاعرانه» استفاده کرده است.