دلالت سنجی حدیث «إنما یحلل الکلام و یحرم الکلام»

شرط با توجه به اعتبارات مختلف دارای تقسیمات گوناگونی است. یکی از تقسیمات آن، به اعتبار ارتباط و عدم ارتباط آن با عقد است. در این تقسیم بندی شرط به دو قسم ابتدایی و ضمنی تقسیم می شود. شرط ابتدایی شرطی است که مستقل است و در ضمن عقد دیگری مندرج نشده است، اما شرط ضمنی به شرطی اطلاق می شود که در ضمن عقد دیگری مندرج شده است. شروط ضمنی به دو دسته مصرح و غیر مصرح تقسیم می شوند. شرط مصرح شرطی است که در ضمن عقد دیگری قرار دارد و به آن تصریح می شود، برخلاف شرط غیرمصرح که هرچند در ضمن عقد وجود دارد، اما بیان نمی شود. در مورد اعتبار شروط غیرمصرح بحث های مختلفی مطرح شده است. برخی از فقها با استناد به عبارت «إنما یحلل الکلام و یحرم الکلام» مدعی شده اند که شروط غیرمصرح معتبر نیستند. با توجه به روایاتی که مشتمل بر این عبارت هستند، می توان چنین استدلال کرد که تنها شرطی می تواند نافذ باشد، که به صورت لفظی بیان شده باشد و شروط غیرمذکور اعتباری ندارند. در مورد معنای این روایات فقها احتمالات مختلفی را ارایه کرده اند. تنها احتمالی که می تواند مدعای مذکور را ثابت کند، این است که «کلام» به معنای لفظ باشد و «إنما» نیز دلالت بر حصر کند. با بررسی همه ی احتمالات موجود این نتیجه حاصل شد که این احتمال مردود است و روایات مذکور نمی تواند اعتبار شروط غیرمصرح را مخدوش کند.