بررسی غلظت فلزات سنگین شاخص در رواناب شهری (مطالعه موردی: حوضه شمال و شرق تهران)

رواناب های شهری به عنوان یکی از مهم ترین منابع انتشار فلزات سنگین به محیط های پذیرنده، مخاطرات بالقوه محیط زیستی و بهداشتی در پی دارند. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی محتوای ده فلز سنگین در رواناب حوضه سرخه حصار تهران بود. نمونه برداری از رواناب خروجی حوضه طی سه رخداد سیلابی در سال های 98-1397 انجام و در مجموع 30 نمونه برداشت و غلظت فلزات سنگین آرسنیک، آهن، سرب، روی، کادمیم، کروم، مس، منگنز، مولیبدن و نیکل در آن ها به وسیله دستگاه ICP-MS اندازه گیری شد. عناصر آهن، منگنز، روی، سرب، مس، کروم، نیکل، آرسنیک، مولیبدن و کادمیم به ترتیب بیش ترین فراوانی را در کل نمونه ها داشتند. نوسان بالای غلظت ها در طول هر رخداد بارشی نشان داد بیش ترین غلظت ها مربوط به زمان عبور پیک اولیه و کم ترین غلظت ها مربوط به نمونه های پس از عبور پیک اولیه می باشد. نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن همبستگی قوی بین اغلب فلزات به ویژه آهن، منگنز، روی، سرب، نیکل، کادمیم و مس را نشان داد که بیانگر منابع انتشار مشترک و رفتار ژنوشیمیایی مشابه این عناصر در رواناب بود. هم چنین میانگین مقادیر شاخص آلودگی، شاخص ارزیابی فلزات سنگین و شاخص آلودگی فلزات سنگین به ترتیب 7/24، 1/30 و 2/130 بود که نشان داد از نظر این شاخص ها بیش تر نمونه ها در سطح بسیار آلوده و آلوده قرار داشتند که دلیل آن غلظت بالای سه عنصر آهن، منگنز و سرب در مقایسه با حدود مجاز استاندارد بود.