بررسی رشد و نمو وابسته به دما در زنبور Telenomus busseolae، انگل واره تخم Sesamia cretica

ساقه خواران نیشکر Sesamia cretica Lederer و S. nonagrioides Lefevere از مهم ترین آفات مزارع نیشکر در ایران محسوب می شوند. مهم ترین دشمن طبیعی این آفات در خوزستان، زنبور انگل واره تخم Telenomus busseolae Gahan می باشد که نقش قابل توجهی را در تنظیم جمعیت آفت ایفاء می نماید. دما مهم ترین عامل محیطی است که رشد و نمو حشرات را تحت تاثیر قرار می دهد. به منظور بررسی ارتباط تغییرات دما و روند رشد و نمو زنبور T. busseolae تاثیر 7 دمای ثابت 15، 18، 20، 25، 30، 35 و 37 درجه سلسیوس بر طول دوره رشدی مراحل نابالغ زنبور هنگام فعالیت روی تخم S. cretica مورد مطالعه قرار گرفت .جهت توصیف اثر دما روی سرعت رشد و نمو مراحل نابالغ زنبور و تعیین آستانه دمایی از دو مدل خطی معمولی و ایکموتو و تاکای استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه رگرسیون بین دما و طول دوره نابالغ زنبور روی تخم میزبان نشان داد که دما به طور معنی داری در هر دو جنس نر و ماده بر طول دوره رشدی قبل از بلوغ زنبور تاثیر دارد. اگرچه هر دو مدل خطی قادر به توصیف داده بودند ولی مدل ایکموتو و تاکای برازش بهتری را روی داده ها ارایه نمود. با استفاده از مدل خطی ایکموتو و تاکای، آستانه دمایی در دو جنس نر و ماده زنبور روی تخمS. cretica به ترتیب 44/12 و 50/12 درجه سلسیوس و نیاز گرمایی 250 و 255 روز- درجه تعیین شد.