بازنمایی دگرگونی خانواده ایرانی در جشنواره فیلم فجر 1380 -1395

هدف مقاله حاضر بررسی دگرگونی خانواده درمحتوای روایی جشنواره فیلم فجر از سال 1380-1395 می باشد. بدین منظور، درسنت روش کیفی و بهره گیری از نشانه شناسی فیسک (رمزگان اجتماعی، فنی و ایدیولوژیک) 13 فیلم سینمایی برگزیده جشنواره با موضوع خانواده تحلیل و ارزیابی شد. براساس یافته های این پژوهش مولفه هایی مانند تعارضات بین نسلی، ناسازگاری فرزندان، تصویر مخدوش مردانگی، الگوهای نوین ارتباط مانند روابط فرازناشویی، تنش روابط زن و شوهر، فقدان روابط عاشقانه بین همسران، خانواده نا آرام، شیوع سرمایه های مبتنی برمصرف، نقش های حرفه ای زنان، اهمیت فضای مجازی، پدیداری خانواده های چندتکه و ناقص،کاهش اقتدار خانواده، بازنمودی از خانواده ی ایرانی است. به نظر می رسد در این فیلم ها، با تحولات عمیق خانواده مواجه می شویم که درگذار از سنت به مدرنیته دچار تعارضات اساسی و بنیادین است. خانواده بازنمایی شده در فیلم های برگزیده، خصلت های سنتی، مدرن و در برخی موارد، ویژگی تلفیقی دارد. در این آثار برخی از نقش های سنتی همچون نقش حمایتی زن در خانواده،تغییردر روابط-کارکرد و تعارضات اعضای خانواده، بررسی روابط فردی و خانوادگی، تحولات خانواده، تغییرفرهنگ حاکم برخانواده و نقش های خانوادگی دراین تولیدات بازنمایی شده است. هم چنین نتایج نشان می دهد ضمن کاهش کارکرد اقتصادی-حمایتی خانواده بعد مصرفی آن فزایش یافته است. ارزش های عمده مطرح شده در فیلم ها تصویرگر فرهنگ و ارزش های غالب در سطح گفتمان های مرتبط با خانواده است که ازطریق گسترش آن، می توان درک مخاطبان را در خصوص کارکرد وساختار خانواده، و ضرورت وجودی این نهاد مهم، متحول و متفاوت نمود.