واکاوی عوامل واگرایی و تقابل در روابط ایران و عربستان

ایران و عربستان به عنوان دو کشور تاثیرگذار منطقه خاورمیانه، در تاریخ تعاملات خود روابط پر فرازونشیبی را در میانه الگوی همزیستی، رقابت و تقابل سپری کرده اند. چنانچه قبل از انقلاب اسلامی در راستای الزامات سیاسی و امنیتی منطقه، ملزم به همکاری برای از بین بردن تهدیدات و تضمین بقای نظام های سلطنتی خود بودند، اما وقوع انقلاب و متعاقب آن خروج ایران از ساختار ژیوپلیتیک غرب باعث شد تا روابط آن ها در حوزه های مختلف خلیج فارس، خاورمیانه، جهان اسلام و عرصه بین الملل در تقابل با یکدیگر قرارگرفته و به طور چشمگیری در سال های اخیر و با بروز تحولات 2011 جهان عرب به وخیم ترین حالت ممکن از رویارویی منجر شود. از این رو در این پژوهش سعی بر آن است تا با شناسایی دقیق عوامل واگرایی سیاست خارجی تهران و ریاض، به درک درستی از ریشه ها، عوامل شکل گیری بحران، علل بروز وضعیت کنونی و استمرار بحران بین دو کشور به عنوان یکی از پیچیده ترین بحران های منطقه ای دست یابیم. یافته های این پژوهش نشان می دهد که تجلی تقابل و واگرایی میان ایران و عربستان همواره متاثر از سه عامل ایدیولوژی، ژیواکونومی و ژیوپلیتیک پیوسته در نوسان بوده و در جریان تحولات بیداری اسلامی و با منطقه ای شدن بحران های داخلی غرب آسیا، منازعه و واگرایی میان این دو کشور افزایش یافته است.