اثر مدیریت آبیاری و روش های کشت مستقیم و نشایی بر عملکرد و اجزای عملکرد پنبه

یکی از راهکارهای توسعه سطح زیرکشت پنبه، کشت تاخیری به صورت نشایی است که باعث افزایش عملکرد، زودرسی و کارایی مصرف آب می شود. برنامه ریزی صحیح آبیاری، نقش بسیار مهمی در کشت های تاخیری دارد. به همین منظور، طرح آزمایشی از نوع فاکتوریل استریپ پلات با 3 تکرار در سال 1398 در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم آباد اجرا شد. روش های آبیاری تیپ و شیاری، به عنوان عامل اصلی، روش های کشت نشایی و مستقیم به عنوان عامل فرعی و تیمارهای دور آبیاری پس از 70، 105، 140 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت و مقدار آبیاری 0، 50، 75، 100، 125 درصد آب تبخیر شده از تشت به عنوان عامل فرعی فرعی بود. نتایج نشان داد روش آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد، تاثیری نداشت؛ اما کشت نشایی، عملکرد، درصد زودرسی، وزن غوزه و کارایی مصرف آب بیشتری به میزان 14، 180، 4.8 و 11.3 درصد نسبت به کشت مستقیم داشت. در بین تیمارهای دور آبیاری، دور آبیاری پس از 105 میلی متر تبخیر از تشت، عملکرد، وزن غوزه و کارایی مصرف آب بیشتری نسبت به دو تیمار دیگر داشت؛ به گونه ای که عملکرد این تیمار نسبت به تیمارهای دور 70 و 140 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت به ترتیب، 8.2 و 16.6 درصد بیشتر بود؛ اما کارایی مصرف آب تیمار دور 105 نسبت به دور 140 به میزان 9 درصد بیشتر بود. تیمارهای مقادیر مختلف آب آبیاری، تاثیری بر عملکرد نداشت؛ اما تاثیر آن بر اجزای عملکرد، معنی دار بود. بیشترین کارایی مصرف آب، مربوط به تیمار 50 درصد آب آبیاری بود که نسبت به تیمارهای 75، 100 و 125 درصد آب آبیاری به ترتیب، 19.6، 43 و 69.8 درصد بیشتر بود. درنهایت، بهترین تیمار، کشت نشایی با دور آبیاری 105 میلی متر تبخیر از تشت با مقدار 50 درصد آب آبیاری بود. همچنین، کشت نشایی به نسبت کشت مستقیم، باعث افزایش عملکرد می شود؛ اما از نظر اقتصادی، مقرون به صرفه نیست؛ با این حال، در صورت افزایش قیمت پنبه توصیه می شود.