عرف عام در نظریه های آنتونیو گرامشی

آنتونیو گرامشی روشنفکر و سیاست مدار کمونیست ایتالیایی، یکی از مهم ترین نظریه پردازان بزرگی که نظریاتش به شدت بر مطالعات فرهنگی ، مارکسیسم ایتالیا و اروپا تاثیر گذار بود. وی قایل به زیربنایی است که به گونه ای دیالکتیکی با مجموعه ای از روبنا در ارتباط است که این مجموعه شامل مقولاتی چون: سیاست، فرهنگ، حقوق، ایدیولوژی، و تمام آن اعمال اجتماعی که رابطه مستقیمی با تولید کالاهای مادی ندارد بلکه به صورت غیر مستقیم درگیر مشروعیت بخشیدن به شیوه تولید هستند. طبقه ی مسلط نه تنها از نظر سیاسی و اقتصادی جامعه را زیر نظارت دارد، بلکه شیوه ی خاص نگرش خویش به جهان و انسان و روابط اجتماعی را نیز چنان همه گیر می کندکه به صورت عرف عام در می آید و آنانی که زیر تسلط هستند این نگرش را همچون پاره ای از نظم طبیعی جهان می پذیرند. هم چنین ممکن است عرف عام به صورت نیروی کارآمد بر ضدهژمونی طبقه مسلط تبدیل گردد که گرامشی به این بعد از عرف عام، قوه ی تمیز (Good Sense) می گوید. بنابراین عرف عام درنظر گرامشی چندرشته ای و دارای نقش های چندگانه است. بدین جهت نوشتار حاضر بر آن است تا مهم ترین ایده های گرامشی در خصوص عرف عام را تشریح و تبیین کند و جایگاه آن را در نظریه ها و آثار وی کنکاش و بررسی کند.