میزان مصرف بهینه نهاده ها در زراعت کلزا

این پژوهش به منظور شناسایی جایگاه استان های کشور از لحاظ میزان بهینه گی در تخصیص، ارتقای کارایی و میزان صرفه جویی ناشی از مصرف بهینه نهاده ها در زراعت کلزای آبی با استفاده از اطلاعات سال زراعی 97-1396 وزارت جهاد کشاورزی انجام شده است. بیشترین مقدار نهاده ها در استان های کهگیلویه و بویراحمد (بذر)، سمنان (کود حیوانی)، زنجان (حشره کش ها)، گلستان و اردبیل (قارچ کش)، قم (فسفاته)، خراسان رضوی (ازته)، البرز (پتاسه) و کردستان (ریز مغذی) مصرف شده است. عملکرد کلزا در مزارع آبی از 1514 الی 4268 کیلوگرم در هکتار متغیر بوده و به طور میانگین 2616 کیلوگرم در هکتار می باشد. هزینه تولید در هر هکتار این محصول در استان های مختلف از 25/49 (استان خراسان جنوبی) تا 69/07 (استان البرز) میلیون ریال متغیر بود. با توجه به قیمت نهاده ها، کارایی هزینه ای در زراعت کلزا در کشور 71 درصد و بیشترین آن مربوط به استان های کردستان، هرمزگان و خراسان شمالی و کمترین آن مربوط به استان های سمنان، قم و خراسان رضوی بود. لذا در شرایط حاضر لازم است از میزان مصرف بذر (یک کیلوگرم)، حشره کش (یک کیلوگرم)، فسفاته (31 کیلوگرم)، ازته (151 کیلوگرم) و پتاسه (12 کیلوگرم) کاسته و بر میزان مصرف ریزمغذی ها به اندازه 0/3 کیلوگرم در هکتار افزوده شود. میزان صرفه جویی حدود 2/96 میلیون ریال بوده و بیشترین صرفه جویی بابت مدیریت مصرف کود ازته (1/39 میلیون ریال) است. کاهش قیمت نهاده ها منجر به کاهش کارایی هزینه ای از 71 درصد به 68 درصد و افزایش اثربخشی نهاده ها منجر به افزایش کارایی هزینه ای به 72 درصد می شود، در نتیجه رویکرد کلی در زراعت کلزای آبی کشور، افزایش کارایی نهاده های تولیدی بوده و پرداخت یارانه در نهایت برکارایی هزینه ای تاثیر منفی خواهد گذاشت.