بازروایت بازی بزرگ بر مبنای گزارش های کنسول بریتانیا در شرق ایران

سرزمین های خاوری ایران از سده نوزدهم، عرصه رقابت ژیوپلیتیک گسترده روسیه و بریتانیا واقع گردید. به این رقابت ها و تکاپوهای سیاسی، بازی بزرگ اطلاق شده است. در روند بازی بزرگ، بازیگران اصلی به اهمیت دانش و اطلاعات و تاثیر آن در تحکیم قدرت وقوف یافته و در صدد افزایش توان اطلاعاتی خویش برآمدند. در میان منابع اطلاعاتی دول استعماری، گزارش های کنسولی جایگاه ویژه ای دارد. مقاله پیش رو با تکیه بر گزارش های محرمانه کنسولگری بریتانیا در سیستان و قاینات، در صدد تبیین ژیوپلیتیک رقابت قدرت ها در بازی بزرگ است. یافته های حاصل از این بررسی، افزون بر بازروایت رقابت های سیاسی و اقتصادی بازیگران اصلی، نشانگر جایگاه رقابت اطلاعاتی در بازی بزرگ و تکوین رابطه ژیوپلیتیک مبتنی بر نفوذ در شرق ایران است.